СҮТ СНЕКТЕРІ: ИННОВАЦИЯСЫ, ТЕХНОЛОГИЯСЫ ЖӘНЕ КЕЛЕШЕГІ

Функционалды тағамға тұтынушылардың өсіп келе жатқан сұранысы биологиялық және тағамдық қасиеттері жақсартылған сүт снектерінің дамуын ынталандырады. Снектертұтынушылардың өзгеретін қалауына бейімделген тамақ өнеркәсібінің қарқынды дамып келе жатқан сегменті. Соңғы жылдары сүт снектері тағамдар нарығының ажырамас бөлігіне айналды, әсіресе салауатты өмір салтын ұстанатын балалар мен ересектер арасында. Бұл шолуда қытырлақ ірімшік, функционалды сүт сусындары және мұздатылған десерттер сияқты жаңа форматтарды қоса алғанда, сүт снектерін өндірудегі заманауи жетістіктер қарастырылады. Снектердің танымалдығы мен тұтынушылардың толыққанды, пайдалы тамақтануға деген ұмтылысын ескере отырып, тағамдар ассортиментінің құрылымындағы өзгерістер жоғары тағамдық және биологиялық құнды тағамдар жасауға бағытталуы керек. Біздің алдымызда белгілі органолептикалық, бірақ өзгертілген биологиялық қасиеттері бар инновациялық өнімді жасау міндеті тұр. Бүгінгі таңда салауатты тамақтану талаптарына жауап беретін жеміс-жидек немесе жүгері шикізаты (чипстер) негізінде снектер өндіріледі, сонымен қатар нарықта сүт шикізатынан мұндай өнімдер ұсынылмайды. 2030 жылға қарай 152,2 млрд АҚШ долларына жетеді деп болжанған әлемдік тағамдар нарығының қарқынды өсуі жағдайында инновациялық сүт снектерін әзірлеу тұтынушылардың заманауи талаптарына жауап беретін перспективалы бағыт болып табылады. 2023-2024 жылдары Қазақстанның 22 қаласында тұтынушылық сауалнама түрінде зерттеулер жүргізілді. Сауалнама тұтынушылардың дәлелденген және кепілдендірілген пайдалы өнімдерге деген қызығушылығының өсу тенденциясы бар екенін көрсетті. Тіскебасарды таңдауда келесі факторлардың маңыздылығы атап өтілді: тағам талшықтары жоғары-4% немесе 1,43 есе; дәрумендерге бай – 4% немесе 1,22 есе; ішек саулығын қолдайтын – 4% немесе 1,25 есе; тұтас, табиғи ингредиенттерден, органикалық – 4% немесе 1,18 есе; қант, көмірсулар, майлар және т.б. төмен – 3% немесе 1,15 есе; қант, көмірсулар, майлар және т. б. жоғары – 2% немесе 1,36 есе. Осылайша, сүт және ақуыз тағамы негізінде снектердің жаңа түрлерін әзірлеу белсенді өмір салтын ұстанатын мегаполистердің қазіргі тұрғындары үшін ыңғайлы шешім болып табылады.

1. Perspective Ways to Provide Kids with Protein-Rich Snacks for Preventing Overweight: From Scientific Studies to Consumers / K. Khvostenko // A. Food Rev. Int. – 2024. – № 40. – Р. 1395- 1412. https://doi.org/10.1080/87559129.2023.2216285

2. Current and Emerging Trends in Cereal Snack Bars: Implications for New Product Development / F. Boukid et al // Int. J. Food Sci. Nutr. – 2022. – № 73. – Р. 610-629. https://doi.org/10.1080/09637486.2022.2042211.

3. Muthusamy D. Dairy Snackification – The Future Trend / D. Muthusamy // SSRN J. – 2021. – Available at SSRN: https://ssrn.com/abstract=3987039 or http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.3987039.

4. Chuck-Hernandez C. Dairy-Based Snacks / C. Chuck-Hernandez, T. García-Cayuela, E. MéndezMerino // In Snack Foods; CRC Press: Boca Raton, FL, USA. – 2022. – Р. 417-448.

5. Gaba K. Incorporation of Probiotics and Other Functional Ingredients in Dairy Fat-Rich Products / K. Gaba, S. Anand // Benefits, Challenges, and Opportunities. – 2023. – № 4. – Р. 630-649. https://doi.org/10.3390/dairy4040044.

6. Calinoiu L.F. A Review: The Probiotic Bacteria Viability under Different Conditions / L.F. Calinoiu, D. Vodnar, G. Precup // Bull. UASVM Food Sci. Technol. – 2016. – № 73. – Р. 55. https://doi.org/10.15835/buasvmcn-fst:12448.

7. Influence of Drying Processes on Anthocyanin Profiles / J. Martín-Gómez et al // Total Phenolic Compounds and Antioxidant Activities of Blueberry (Vaccinium corymbosum). – 2020. – № 120. – Р. 108931. https://doi.org/10.1016/j.lwt.2019.108931.

8. Application of Cornelian Cherry (Cornus mas L.) Peel in Probiotic Ice Cream / S. Haghani et al // Functionality and Viability during Storage. Antioxidants. – 2021. – № 10. – Р. 1777. https://doi.org/10.3390/antiox10111777.

9. Improving the Viability and Metabolism of Intestinal Probiotic Bacteria Using Fibre Obtained from Vegetable By-Products / M.Á. Rivas et al // Foods. – 2021. – № 10. – Р. 2113. https://doi.org/10.3390/foods10092113.

10. Goktas H. Enrichment of Antioxidant Activity of Ice Cream Samples with Addition of Rowanberry (Sorbus aucuparia L.) Pulp and Production of Functional Probiotic Ice Cream with Using L. rhamnosus / H. Goktas // Int. J. Food Sci. Tech. – 2023. – № 58. – Р. 5962–5971. https://doi.org/10.1111/ijfs.16701.

11. Effect of Milk Proteins on Physical and Chemical Characteristics of Crispy Puff Snacks / I.H. Hussein et al // Journal of Agricultural Science and Technology. – 2013. – Р. 633-645.

12. Development of a High Protein Dairy Snack Based on German-Style Quark Cheese / Y. Ou et al // Kansas Agricultural Experiment Station Research Reports. – 2018. – Vol. 4, Iss. 10. https://doi.org/10.4148/2378-5977.7707.

13. Баранов С.А. Разработка технологии кисломолочного продукта с микропартикулятом из творожной сыворотки: дис. канд.тех.наук: 4.3.3 / Баранов Сергей Александрович; Северо-Кавказский федер.универ-т; науч. рук. И.А. Евдокимов. – Ставрополь, 2023. – 198 с.

14. Пат. RU 2 677 131 C2 Российская Федерация, МПК A23C 19/00(2006.01), A23C 9/00(2006.01). Сухой сырный или молочный пищевой продукт типа закуски и способ его производства / Устрик К., Бедон Д.; патентообладатель БОНГРЭН СА.; заявл. 10.07.2016; опубл. 15.01.2019, Бюл. № 2.

15. Пат. RU 2 438 338 C1 Российская Федерация, МПК A23C 23/00(2006.01). Способ получения закусочного продукта типа чипсов из творога / Канталинский В.С. и др.; патентообладатель ООО «Алтын Нива»; заявл. 11.11.2010; опубл. 10.01.2012, Бюл. № 1.

16. Разработка снеков функционального назначения / Ю.А. Синявский и др. // Вестник Алматинского технологического университета. – 2021. – № 3. – Р. 47-52. https://doi.org/10.48184/2304-568X-2021-3-47-52.

17. Магомедов М.Г. Белковый снек повышенной пищевой и биологической ценности для питания спортсменов с использованием концентрата сывороточного белка молочной сыворотки / М.Г. Магомедов, А.В. Рыбина // Международная научно-техническая и научнометодическая конференция «Современные технологии в науке и образовании» СТНО-2017. Т.7./ под общ. ред. О.В. Миловзорова. – Рязань: Рязан. гос. радиотехн. ун-т, 2017.

18. The Effect of Dairy and Non-dairy Snack Products on Glycemic Regulation in Over Weight and Obese Boys. By Brandon J. F. Gheller A thesis submitted in conformity with the requirements for the degree of Master of Science in Applied Human Nutrition. 2014. Halifax, NS. 19. https://jd.expert/trendi_perekusov