ӨСІМДІК КОМПОНЕНТТЕРІМЕН САРЫ МАЙДЫҢ ТАҒАМДЫҚ ҚАУІПСІЗДІГІН ЗЕРТТЕУ

Майдың төмен калориялы түрлерінің өндірісі жыл сайын өсіп келеді. Сары майдағы қаныққан майдың төмендеуі атеросклероз, семіздік, қант диабеті сияқты аурулардың қаупін азайтуға көмектеседі. Сары майды өндірудегі маңызды фактор оның тағамдық қауіпсіздігі болып табылады. Бұл мақалада өсімдік майлары бар қышқыл тұздалмаған майдың тағамдық қауіпсіздігі техникалық регламент талаптарына сәйкестігі туралы зерттеулер келтірілген.
Зерттеу жүргізу үшін стандартты әдістер қолданылды. Осы мақсатта майдың микробиологиялық көрсеткіштері, радионуклидтер, улы элементтер, пестицидтер, антибиотиктер анықталды. Алынған көрсеткіштер бақылау үлгісімен (тұздалмаған сүтқышқылдық «Бутербродтық» сары майы) және кеден одағының «Сүт және сүт өнімдерінің қауіпсіздігі туралы» Техникалық регламентінің нормаларымен (КО ТР 033/2013) салыстырылды.
Бақылау майы және өсімдік майларымен тұздалмалған майының зерттеу нәтижелері техникалық регламенттің талаптарына сәйкес келетіндігін көрсетті. Микробиологиялық көрсеткіштер тәжірибелік үлгіде МАжФАМС көрсеткіші 3,44 х 10⁸ болғанын анықтауға мүмкіндік берді, бұл бақылау үлгісінен асып түсті (2,05 х 10⁷), бұл өнімнің жоғары биологиялық құндылығын және пробиотикалық дақылдардың жоғары құрамын көрсетеді, сонымен бірге техникалық регламенттің талаптары сүтқышқылдық сорттары майдың үшін бұл көрсеткішті нормаламайды. Бақылау үлгісінде ашытқы да табылды, өйткені ол өсімдік майлары бар тұздалмаған сүт-қышқылдық сары май өндірісінде қолданылатын «ЭМ – Курунга» ашытылған сүт ашытқысында кездеседі. Радионуклидтер, микотоксиндер, антибиотиктер, улы элементтер, пестицидтер сияқты басқа көрсеткіштер Техникалық регламенттің талаптарынан аспады. Дайын өнімін қауіпсіз және тұтынушылар сатылуы мүмкін.

1. Functional butter for reduction of consumption risk and improvement of nutrition / S. Cheng et al // Grain & Oil Science and Technology/ – 2023. https://doi.org/10.1016/j.gaost.2023.09.001.

2. Features of micro-and ultrastructure of low-fat butter and its low-fat analogues / E.V. Topnikova et al // Food systems. – 2021. – № 3(4). – Р. 15-19.

3. Bulut M. Antioxidant Capacity, Oxidative Stability And Sensory Properties Of Flavored Butter Using Dried Apricot Pulp / M. Bulut, E. Gündoğdu // Journal of Agricultural Science and Technology. – 2022.

4. Ivanova M.G. Technology of butter fortified with phytosterols / M.G. Ivanova, G.T. Dobrev // In IOP Conference Series: Materials Science and Engineering. – 2021. – Vol. 1031, № 1. – Р. 012085. https://doi.org/10.1088/1757-899X/1031/1/012085.

5. Seo C.W. Physicochemical changes during cream fermentation and quality characteristics of lactic butter produced using cultured creams with different fermentation levels / C.W. Seo // International Dairy Journal. – 2021. – № 145. – Р. 105730.

6. Ziablitseva M.A. Production of butter paste with dihydroquercetin technology / M.A. Ziablitseva, J.A. Bessonova, O.V. Yershova // In IOP Conference Series: Earth and Environmental Science. – 2022. – Vol. 1052, № 1. – Р. 012070.

7. ГОСТ 32164-2013. Продукты пищевые. Метод отбора проб для опреде-ления стронция Sr-90 и цезия Cs-137. Введ. 01.07.2014. М.: Стандартинформ, 2013. – 19 с.

8. ГОСТ 32161-2013. Продукты пищевые. Метод определения содержания цезия Cs-137. Введ. 01.07.2014. М.: Стандартинформ, 2019. – 19 с.

9. ГОСТ 32163-2013. Продукты пищевые. Метод определения содержания стронция Sr-90. Введ. 01.07.2014 М.: Стандартинформ, 2019. – 11 с.

10. ГОСТ 23452-2015. Молоко и молочные продукты. Методы определения остаточных количеств хлорорганических пестицидов. Введ. 01.07.2016 М.: Стандартинформ, 2016. – 11 с.

11. ГОСТ 31694-2012. Продукты пищевые, продовольственное сырье. Метод определения остаточного содержания антибиотиков тетрациклиновой группы с помощью высокоэффективной жидкостной хроматографии с масс-спектрометрическим детектором – М.: Стандартинформ, 2013. – 20 с.

12. ГОСТ 33526-2015. Молоко и продукты переработки молока. Методика определения содержания антибиотиков методом высокоэффективной жидкостной хроматографии – М.: Стандартинформ, 2016. – 16 с.

13. ГОСТ 26809.2-2014. Молоко и молочная продукция правила приемки, методы отбора и подготовка проб к анализу. Часть 2. Масло из коровьего молока, спреды, сыры и сырные продукты, плавленые сыры, Введ. 01.01.2016. М: Стандартинформ, 2019. – 18 с.

14. ГОСТ 10444.15-94. Продукты пищевые. Методы определения количества мезофильных аэробных и факультативно-анаэробных микроорганизмов. Введен 01.01.1994. М: Стандартинформ, 2010. – 311 с.

15. ГОСТ 30347-2016. Молоко и молочная продукция. Методы определения Staphylococcus aureus. Введ. 01.09.2017. М.: Стандартинформ, 2016. – 14 с.

16. ГОСТ 31659-2012. Продукты пищевые. Метод выявления бактерий рода Salmonella. Введ. 01.07.2013. М.: Стандартинформ, 2012. – 21 с.

17. ГОСТ 31659-2012. Продукты пищевые. Метод выявления бактерий рода Salmonella. Введ. 01.07.2013. М.: Стандартинформ, 2012. – 21 с.

18. ГОСТ 33566-2015. Молоко и молочная продукция. Определение дрожжей и плесневых грибов. Введ. 01.07.2016. М.: Стандартинформ, 2015. – 14 с.

19. ГОСТ ISO 11290-1-2022. Продукты пищевые. Методы выявления бактерий Listeria monocytogenes. Часть 1. Метод выявления. Опубл. 01.09.2017. Стандартинформ, 2017. – 47 с.

20. Guerrero T. Nontyphoidal Salmonella in food from Latin America: a systematic review / T. Guerrero, R. Bayas-Rea, E. Erazo, S. Zapata Mena // Foodborne Pathogens and Disease. – 2022. – № 19(2). – Р.85-103.

21. Residues of carcinogenic pesticides in food: a systematic review / P. Sadighara et al // Reviews on Environmental Health/ – 2023. https://doi.org/10.1515/reveh-2022-0253/

22. Mastovska K. Multiresidue analysis of antibiotics in food of animal origin using liquid chromatography–mass spectrometry / K. Mastovska // Mass spectrometry in food safety: methods and protocols. – 2011. – Р. 267-307.

23. Dolan L.C. Naturally occurring food toxins / L.C. Dolan, R.A. Matulka, G.A. Burdock // Toxins. – 2010. – № 2(9). – Р. 2289-2332.

24. Toxic elements in food: occurrence, binding, and reduction approaches / P. Hajeb et al // Comprehensive Reviews in Food Science and Food Safety. 2014. – 13(4). – Р.457-472.

25. Concentrations of heavy metals in the tissues of red deer (Cervus elaphus) from the region of Warmia and Mazury / J. Falandysz et al // Food Addit. Contam. – 2005. – Р. 141-149.

26. Nkosi D.V. Toxic Metals in Wild Ungulates and Domestic Meat Animals Slaughtered for Food Purposes: A Systemic Review / D.V. Nkosi, J.L. Bekker, L.C. Hoffman // Foods. – 2021. – № 10(11). – Р. 2853.