КОМБИКОРМДАРДЫ САҚТАУ БАРЫСЫНДА МИКОТОКСИНДЕРДІҢ ҚҰРАМЫН ЗЕРТТЕУ

Қазақстанда импортқа тәуелділікті азайту және отандық құрама жем өндірісін дамытуға бағытталған мемлекеттік бастамалар жүзеге асырылуда. Қазіргі жағдайда жемнің қоректік заттарын барынша сақтап, оның тиімділігін арттыру үшін тиімді консервілеу әдістерін қолдану өте маңызды. Сақтау кезінде жемдік қоспалардың микробиологиялық қауіпсіздігін және уыттылығын бағалау міндетті рәсім болып табылады, себебі спора түзуші бактериялар мен зең саңырауқұлақтарының жұғуы өнімнің қоректік құндылығы мен сапасының айтарлықтай төмендеуіне әкеледі.

Осы зерттеу аясында құсқа арналған құрама жемнің үлгілері сақтаудың бір, төрт және алты айынан кейін талданды. Жемді ұзақ сақтау барысында микроорганизмдер санының артуы олардың спораларының болуымен түсіндіріледі. Қолайлы жағдайларда бұл споралар өсіп, вегетативті жасушалар түзеді, олар белсенді түрде көбейіп, қызметін жалғастырады. Сонымен қатар, қоршаған ортадан – ауа, шаң және ылғал арқылы әртүрлі микроорганизмдер түзетін споралардың жемге түсу қаупі бар.

Зерттеу барысында қолданылған әдістер жалпы қабылданған стандарттарға сәйкес жүргізілді. Жұмыста тәжірибелік және эксперименттік үлгілер пайдаланылды. Эксперименттік үлгілер әртүрлі қаптама түрлеріне салынып, ИЛУ-10 электронды үдеткішінде өңделді. Қаптама материалы ретінде қағаз қап, мөшек және вакуумдық полиэтилен қаптама қолданылды. Микотоксиндердің құрамын бақылау сақтау кезеңінің барлық сатыларында – 1, 4 және 6 ай ішінде жүргізілді.

Алынған деректерге сәйкес, қағаз қаптарға салынып, ИЛУ-10 құрылғысында өңдеуден өтпеген құрама жемдерде алты айдан кейін микотоксиндер анықталды, сондай-ақ сапа көрсеткіштерінің төмендеуі байқалды. Зерттеу нәтижелері көрсеткендей, ең жоғары микробиологиялық қорғаныс құрама жемді ауа өткізбейтін полипропилен қаптамада сақтау арқылы қамтамасыз етіледі, бұл алты ай бойы жем сапасын сақтауға мүмкіндік береді.

1. Rouger A. Bacterial contaminants of poultry meat: sources, species, and dynamics / A. Rouger, O. Tresse, М. Zagorec // Microorganisms. – 2017. – Vol. 5, № 3. – article 50.

2. World Health Organization estimates of the relative contributions of food to the burden of disease due to selected foodborne hazards: A structured expert elicitation / Т. Hald et al // PLoS ONE. – 2016. – Vol. 11, № 1 – e0145839, 2-s2.0-84958568683.

3. World Health Organization, Antimicrobial resistance: global report on surveillance, 2014. http://www.who.int/drugresistance/documents/surveillancereport/en/.

4. Microbial Food Safety Risk to Humans Associated with Poultry Feed: The Role of Irradiation / Tahiru Mahami et al // International journal of food science. – 2019. – V. 2019, № 1. – P. 6915736.

5. Feedstuffs as a vehicle of cattle exposure to Escherichia coli O157:H7 and Salmonella enterica / M.A. Davis et al // Vet Microbiol. – 2003. – Vol. 95. – P. 199-210.

6. Hinton M.H. Infections and intoxications associated with animal feed and forage, which may present a hazard to human health / M.H. Hinton // Vet J. – 2000. – № 159. – Р. 124-138.

7. Bullerman, L.B. Stability of mycotoxins during food processing / L.B. Bullerman, A. Bianchini // Int. J. Food Microbiol. – 2007. – Vol. 119. – P. 140-146.

8. Effect of Wheat Milling Process on the Distribution of Alternaria Toxins / E. Janić Hajnal et al // Toxins. – 2019. – № 11. – Р.139.

9. Vanara F. Fumonisin Distribution in Maize Dry-Milling Products and By-Products: Impact of Two Industrial Degermination Systems / F. Vanara, V. Scarpino, M. Blandino // Toxins. – 2018. – № 10. – Р. 357.

10. Impact of food processing and detoxification treatments on mycotoxin contamination / Р. Karlovsky et al // Mycotoxin Res. – 2016. – № 32. – Р. 179-205.

11. Pearson T.C. Reduction of Aflatoxin and Fumonisin Contamination in Yellow Corn by HighSpeed Dual-Wavelength Sorting / T.C. Pearson, D.T. Wicklow, M.C. Pasikatan // Cereal Chem. J. – 2004. – № 81. – Р. 490-498.

12. Kabak B. The fate of mycotoxins during thermal food processing / B. Kabak // J. Sci. Food Agric – 2009. – № 89. – Р. 549-554.

13. Decontamination and detoxification strategies for the Fusarium mycotoxin deoxynivalenol in animal feed and the effectiveness of microbial biodegradation / W.A. Awad et al // Food Addit. Contam. Part A. – 2010. – № 27. – Р. 510-520.

14. Jalili M. A Review on Aflatoxins Reduction in Food Iran / M. Jalili // J. Health Saf. Environ. – 2016. – № 3. – Р. 445-459.

15. Simple technologies for removal of mycotoxins in feed / S. Vidosavljević et al // In Proceedings of the Feed Technology; University of Novi Sad, Institute of Food Technology: Novi Sad, Serbia. – 2018. – Vol. 18. – Р. 81-88.

16. Decontamination and detoxification strategies for the Fusarium mycotoxin deoxynivalenol in animal feed and the effectiveness of microbial biodegradation / W.A. Awad et al // Food Addit. Contam. Part A. – 2010. – № 27. – Р. 510-520.

17. Review of mycotoxin-detoxifying agents used as feed additives: Mode of action, efficacy and feed/food safety / C. Boudergue et al // EFSA Support. Publ. – 2009. – № 6. – 22E.

18. Binder E.M. Managing the risk of mycotoxins in modern feed production / E.M. Binder // Anim. Feed Sci. Technol. – 2007. – № 133. – Р. 149-166.

19. Microbiologicals for deactivating mycotoxins / G. Schatzmayr et al // Mol. Nutr. Food Res. – 2006. – № 50. – Р. 543-551.

20. Zain M.E. Impact of mycotoxins on humans and animals / M.E. Zain // J. Saudi Chem. Soc. – 2011. – № 15. – Р. 129-144.

21. Abrunhosa L. Biodegradation of Ochratoxin A for Food and Feed Decontamination / L. Abrunhosa, R. Paterson, A. Venâncio // Toxins. – 2010. – № 2. – Р. 1078-1099.

22. ГОСТ 31653-2012. Корма. Метод иммуноферментного определения микотоксинов. – Введ. 01.07.2013. – М.: Стандартинформ, 2020 – 11 с.

23. ГОСТ 32251-2013 (ISO 17375:2006). Корма, комбикорма. Метод определения содержания афлатоксина В1. – Введ. 01.07.2015. – М.: Стандартинформ, 2020 – 15 с.

24. ГОСТ 28001-88. Зерно фуражное, продукты его переработки, комбикорма. Методы определения микотоксинов: Т-2 токсина, зеараленона (Ф-2) и охратоксина А. – Введ. 01.07.1990. – М.: Стандартинформ, 1999. – 69-78 с.

25. ГОСТ 13496.3-92. Комбикорма, комбикормовое сырье. Методы определения влаги. – Введ. 01.01.1993. – М.: Стандартинформ, 2011. – 35-38 с.

26. ГОСТ 26226-95. Корма, комбикорма, комбикормовое сырье. Методы определения сырой золы. – Введ. 01.01.1997. – М.: Стандартинформ, 2003. – 5 с.

27. ГОСТ 18221-2018. Комбикорма полнорационные для сельскохозяйственной пищи. – Введ. 01.07.2019. – М.: Стандартинформ, 2018 – 15 с.