ҚҰРТ ӨНДІРУ ҮШІН ҚОЛДАНЫЛАТЫН ТҰТАС СҮТТІҢ САПАЛЫҚ СИПАТТАМАЛАРЫН, ТАҒАМДЫҚ ҚАУІПСІЗДІК КӨРСЕТКІШТЕРІН ЗЕРТТЕУ

Тамақ өнімдерін өндіруде ақуызды пайдалануды арттыру мәселесі қоғам дамуының қазіргі кезеңіндегі өзекті бағыттардың бірі болып табылады, осыған байланысты құрт ұлттық өнімінің жаңа технологияларын әзірлеу шешімдердің бірі болып табылады. Азық-түлік ауылшаруашылық өнімдерін зерттеу кезінде органолептикалық, физика-химиялық, радиологиялық, микробиологиялық, паразитологиялық әдістер қолданылады. Зерттеулер нәтижесінде алынған көрсеткіштер жүйесі бағаланатын өнімнің адам ағзасы үшін тағамдық құндылығын, тұтынушылық қасиеттері мен қауіпсіздігін бағалауға мүмкіндік береді.

Бұл мақалада химиялық құрамы мен азық-түлік қауіпсіздігі көрсеткіштері бойынша құрт өндірісі үшін тұтас сүттің сапасын бағалау бойынша зерттеулер жүргізілді.

Зерттеу жүргізу үшін стандартты әдістер қолданылды. Зерттеудің эксперименттік бөлігі Семей қаласының «Ұлттық сараптама және сертификаттау орталығының» зертханасында және «Нутритест» ЖШС-де жүргізілді.

Зерттеу нәтижелері көрсеткендей, «Қалиханұлы» ш/қ, «Мұқажан» ш/қ, «Звезда» ш/қ шаруа қожалықтарының тұтас сүті техникалық регламент нормаларына сәйкес келеді. Онда нормаланған көрсеткіштерден асатын заттар табылған жоқ. 

Өнімді өндіру үшін оның шығымдылығы өте маңызды көрсеткіш болып табылады, өйткені құрт ақуыз өнімі болып табылады, оны өндіру үшін май мен ақуыздың арақатынасы маңызды, нәтижелер көрсеткіштеріне сүйенсек, бұл жағдайда құртты өндіру үшін «Мұқажан» қожа шаруашылығының сүті ең жақсы болып табылады.

1. Возможности использования национального кисломолочного продукта, содержащего кальций, "корот" (корт, курт, курут) для нормализации уровня кальция в крови. метаболизм / Ж.К. Шоманова и др. // Современные биотехнологии. – 2019. – № 3. – С. 222-223.

2. Шерова Г.С. Возрождение национальных кисломолочных продуктов в Южно-Казахстанской области: йогурт с добавлением ламинарии / Г.С. Шерова, А.А. Сапарбекова, Е.А. Толебаев // КАЗАХСТАН Учредители: Республиканское государственное предприятие на праве хозяйственного ведения «Южно-Казахстанский государственный университет имени М. Ауэзова». – № 1. – С. 69-74.

3. Туганова Б.С. Разработка и совершенствование технологии производства отечественных молочных и белковых продуктов из молока аборигенных коз / Б.С. Туганова, К.С. Исаева // Мат. Межд. научно-практич. конф., посвященной юбилею заслуженного работника высшего образования Российской Федерации, доктора технических наук, профессора Гавриловой Наталье Борисовне «Современное состояние, пер-спективы развития сельского хозяйства и производства специализированных продуктов питания». – Омск: Изд-во Омского государственного аграрного университета, 2020. – С. 184-187.

4. Разработка биотехнологии сухого кисломолочного продукта / А.А. Бектурганова и др. // Технология и товароведение инновационных пищевых продуктов. – 2014. – № 1. – С. 69-75.

5. Айтжанова И.Н. Качественные показатели заготавливаемого курта в зависимости от сезона года / И.Н. Айтжанова, Ж.М. Абенова, И.Н. Сычева // Материалы Международной научной конференции молодых ученых и специалистов, посвященной 135-летию со дня рождения Академии наук им. В.А. Костякова. – Москва, 2022. – С. 10-12.

6. Мирова Г.М. Разработка аутентичного кисломолочного продукта «курт» с пряноароматическими добавками / Г.М. Мирова, Ю.Г. Базарнова // Неделя науки СПбПУ. – 2017. – С. 125-127. World Health Organization (WHO). Food Safety Information Bulletin, June 04, 2019 Available at https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/food-safety . Date of request: August 06, 2019.

7. Uyttendale M. Food safety is a global problem / M. Uyttendale, E. Franz, O. Schluter // In the field of the environment and public health. – 2016. – № 13(1). – Р. 67.

8. Atukorala P.S. Food safety issues, trade and WTO rules: the view of developing countries / P.S. Atukorala, S.Jayasuriya // The global economy. – 2003. – № 26(9). – P. 1395-416.

9. Negri S. Food safety and global health: a view of international law / S. Negri // Global health management. – 2009. – № 3(1).

10. Kruse H. Food safety in an international perspective / H. Kruse // J. Life Path. – 2015. – № 10. – Р. 105-7.

11. Spink J. District of Columbia. Identification of the public health threat associated with food adulteration / J. Spink, D.K. Moyer // J Food, South Carolina. – 2011. – № 76(9). – Р. 157-R63.

12. Van Schothorst M. Assessment of microbiological risk of foodstuffs in international trade / M. Van Schothorst // The science of security. – 2002. – № 40(1-4). – Р. 359-82.

13. Mathews H.Jr. International trade in meat/poultry products and food safety issues / H.Jr. Mathews, J. Bernstein, J. Buzzby // International Trade in food safety. – 2003. – AER-828. – Р. 4873.

14. Aung M.M. Chang YUS. Traceability in the food supply chain: perspectives on safety and quality / M.M. Aung // Food control. – 2014. – № 39. – Р. 172-84.

15. Wu F. Global impact of aflatoxin contained in corn: trade and human health / F. Wu // Global mycotoxin J. – 2014. – № 8(2). – Р. 137-42.

16. Schrenk D. Chemical pollutants of food products / D. Schrenk // Federal Law on Consumer Protection. – 2004. – № 47(9). – Р. 841-7.

17. Thompson L.A. Chemical environmental pollutants in food: a review of a global problem / L.A. Thompson, U.S. Darvish // Toxicol. – 2019. – Р. 2345283.

18. Palmer S. Chemical pollutants in food / S. Palmer, K.S. Bakshi // Principles and Practice of Environmental Medicine, chapter 3: Springer. – 1992. – Р. 43-58.

19. An approximate assessment of the cumulative effect of organophosphate residues of tea infusion on the human body in China / Р. Cao et al // An overview of the state of the environment and health. – 2018. – № 23(1). – Р. 7.

20. Prena-tal exposure to bisphenol A and phthalates and behavioral problems in preschool children: Hokkaido Environmental and Child Health Study / М. Minatoya et al // Environmental Health Prev Med. – 2018. – № 23(1). – Р. 43.

21. ГОСТ ISO 11290-1-2022 Пищевые продукты. Методы уничтожения бактерий Listeria monocytogenes. Часть 1. Метод определения. Опубликовано 01.09.2017. Стандартинформ, 2017. – 47 с.

22. ГОСТ 10444.15-94 Продукты пищевые. Методы определения численности мезофильных аэробных и факультативно-анаэробных микроорганизмов. Введен в действие 01.01.1994. – М.: Стандартинформ, 2010. – 311 с.

23. ГОСТ 33566-2015 Молоко и молочные продукты. Определение дрожжевых и плесневых грибов. Введен 07.01.2016. – М.: Стандартинформ, 2015. – 14 с.

24. ГОСТ 31659-2012 Продукты пищевые. Способ удаления бактерий рода salmonella. Вступление. 07.01.2013. – М.: Стандартинформ, 2012. – 21 с.

25. ГОСТ 31747-2012 Продукты пищевые. Методы выявления и определения численности бактерий группы кишечной палочки (колиформных бактерий). Введен. 01.07.2013. – Москва: Стандартинформ, 30.09.2013. – 15 с.

26. ГОСТ 30347-2016. Молоко и молочные продукты. Методы выделения золотистого стафилококка. Введен. 09.01.2017. – М.: Стандартинформ, 2016. – 14 с.

27. ГОСТ 33526-2015 Молоко и продукты его переработки. Метод определения содержания антибиотиков методом высокоэффективной жидкостной хроматографии. – Москва: Стандартинформ, 2016. – 16 с.

28. ГОСТ 31694-2012 Продукты пищевые, пищевое сырье. Способ определения остаточного содержания антибиотиков тетрациклиновой группы с использованием высокоэффективной жидкостной хроматографии с масс-спектрометрическим детектором. – Москва: Стандартинформ, 2013.– 20 с.

29. ГОСТ 23452-2015 Молоко и молочные продукты. Методы определения остаточных количеств хлорорганических пестицидов. Введен. 01.07.2016. – М.: Стандартинформ, 2016. – 11 с.

30. ГОСТ 32163-2013 Пищевые продукты. Метод определения скорости вращения Sr-90. Введен. 01.07.2014 г. – М.: Стандартинформ, 2019. – 11 с.

31. ГОСТ 321-62013 Продукты пищевые. Способ отбора проб для сравнения с Sr-90 и Cs-137. Вступление. 07.01.2014. – М.: Стандартинформ, 2013. – 19 с.

32. ГОСТ 32161-2013 Пищевые продукты. Метод представления по стандарту Cs-137. Введен. 07.01.2014. – М.: Стандартинформ, 2019. – 19 с.

33. Grewal A.S. Pesticide residues in food grains, vegetables and fruits: a danger to human health / A.S. Grewal, A. Singla, P. Kamboj, J.S. Dua, // Journal of Medicinal Chemistry and Toxicology. – . – vol. 2, № 1. – Р. 1-7.

34. Elbagermi M.A. Monitoring of heavy metal content in fruits and vegetables harvested in production and markets in the Misrata region of Libya / M.A. Elbagermi, H.G. Edwards, A.I. Alaital // International Scientific Research. – article ID827645. – 2012.