ШОШҚАНЫҢ АФРИКАЛЫҚ ОБАСЫНЫҢ ЭПИЗООТИЯЛЫҚ ПРОЦЕСІНІҢ ДАМУЫНА ӘСЕР ЕТЕТІН ҚАУІПТЕРДІ КӨП ФАКТОРЛЫ ТАЛДАУДА АЙМАҚТАУ ПРИНЦИПТЕРІН ҚОЛДАНУ

Әр түрлі аумақтарда (шаруашылықтарда, елді мекендерде, әкімшілік аудандарда және т.б.) бір жұқпалы аурудың эпизоотиялық процесінің көріну белсенділігі оған әртүрлі антропогендік және биогенді факторлардың әсер етуінен әрдайым әр түрлі болады. Әрбір ауру кезінде бағалаудың негізгі және қосымша критерийлері бар, олардың көріну сипаты мен қарқындылығы эпизоотиялық процестің өршуін немесе сөнуін анықтайды. Сондықтан осы жұмыста біз Қазақстан Республикасының аумағында шошқаның африкалық обасы қоздырғышының әкелінуі мен таралуына әсер ететін негізгі қауіп факторларын анықтау және зерттеу бойынша зерттеулер жүргіздік. Шошқаның африкалық обасының эпизоотиялық процесінің дамуына әсер ететін қауіп-қатерлерді көп факторлы талдауда аймақтау принциптерін қолдану Қазақстан аумағында шошқаның африкалық обасының сценарийінің жағымсыз дамуы кезінде шошқа шаруашылығын жүргізу ерекшеліктері, әртүрлі деңгейдегі шаруашылықтарда шошқаларды ұстау мәдениеті және қабылдағыш мал басының болуы аурудың эпизоотиялық процесінің эпидемиялық дамуына тікелей немесе жанама ықпал ететінін көрсетті. Бұл ретте ең ықтимал тәуекел аймағына Алматы, Қостанай және Солтүстік Қазақстан облыстары сияқты аймақтар кірді.

1. Depner K., Gortazar C., Guberti V. et al.; EFSA. Epidemiological analyses of African swine fever in the Baltic States and Poland (Update September 2016 – September 2017). EFSA J. 2017; 15 (11):5068. DOI: 10.2903/j.efsa.2017.5068.

2. World Animal Health Information Database (WAHIS) Interface [Электрон.ресурс]. – 2013. – URL: http://www.oie.int/wahis_2/public/wahid.php/Wahidhome/Home (дата обращения: 02.03.2020).

3. Schulz K., Staubach C., Blome S. African and classical swine fever: similarities, differences and epidemiological consequences // Vet. Res. – 2017. – Vol. 48(1): 84. – DOI: 10.1186/s13567-017-0490-x.

4. An official website of the European Union [Электрон.ресурс]. – 2019. – URL: http://ec.europa.eu/food/audits-analysis/audit_reports/index.cfm (дата обращения: 04.03.2020).

5. Прогноз по африканской чуме свиней в Российской Федерации на 2012 год / С. А. Дудников, О. Н. Петрова, А. С. Оганесян. – Владимир: ФГБУ «ВНИИЗЖ», 2011. – 35 с.

6. Прогноз по африканской чуме свиней в Российской Федерации на 2017 год / О. Н. Петрова, Ф. И. Коренной, Н. С. Бардина. – Владимир: ФГБУ «ВНИИЗЖ», 2017. – 31 с.

7. Epidemiological analyses of African swine fever in the Baltic States and Poland (Update September 2016 – September 2017) / K. Depner, C. Gortazar, V. Guberti [et al.]; EFSA // EFSA J. – 2017. – Vol. 15(11): 5068. – 59 p. – DOI: 10.2903/j.efsa.2017.5068.

8. Возникновение АЧС связано с плотностью популяции (на польском) [Электрон.ресурс]. – 2018 URL: http://www.portalspozywczy.pl/mieso/wiadomosci/wystepowanie-asf-powiazane-z-zageszczeniempopulacji,112936.html (дата обращения: 07.10.2018).

9. Главная мера борьбы с АЧС в Польше – депопуляция дикого кабана [Электрон.ресурс]. – 2018. URL: http://greenfront.su/post/2000 (дата обращения: 07.10.2018).