МИКРООРГАНИЗМДЕРДІҢ ӘРТҮРЛІ ТОПТАРЫНА МҰНАЙДЫҢ ӘСЕРІ ЖӘНЕ ГЕОЖҮЙЕЛЕР НЫСАНДАРЫН ЭКОЛОГИЯЛЫҚ БАҒАЛАУ ӘДІСТЕРІ

Мақала мұнайдың азот айналымына қатысатын микроорганизмдердің әртүрлі топтарына және геосистемалардың экологиялық бағалауына әсерін зерттеуге арналған. Зерттеудің барлық кезеңдерінде ластанған топырақта азотфиксациялаушы микроорганизмдер мен олигонитрофилдер саны ластаусыздан жоғары болады. Ластанған топырақтағы азоттың бекітілу қарқындылығын жоғарылату оңай қол жетімді органикалық заттардың құрамына – спирттерге, органикалық қышқылдарға, аминоқышқылдарға және басқа қосылыстарға байланысты болуы мүмкін.Бұл Clostridium тектес анаэробты азот түзеткіштері топтары санының артуымен байланысты. Азот фиксаторлы микроорганизмдер көмірсутегі-тотықтыратын микроорганизмдердің метаболикалық өнімдерін қолдануы мүмкін. Азотты бекітетін микроорганизмдермен ластанған топырақтың ұлғаюын бірқатар зерттеушілер атап өтті.

Мұнайдың ластануына аса сезімтал микроорганизмдердің агротехникалық маңызды тобы болып табылатын нитрилендіретін бактериялар. Олардың саны мұнай концентрациясының ұлғаюымен төмендеді және белгілі бір уақыт өткеннен кейін фондық деңгейге дейін қалпына келмеді және ластанған топырақты тыңайтқыштардың кешені ретінде және белсенді шлам мен басқа стимуляторлар ретінде пайдаланған кезінде қолданылады.

Мұнаймен ластанған учаскелердің микробиологиялық сараптамасы микробиологиялық тәжірибеде жалпы қабылданған әдістерге сәйкес жүргізілді. BWM-ның бөлінуі КОК әдісімен MПA және Ворошилова-Дианова орталарында жүзеге асырылды және микроорганизмдердің көміртектік қоректенуі үшін мұнай өнімдері ретінде мұнай өнімдерінің түрлі фракциялары пайдаланылды.

1. Славнина Т.П.Влияние загрязнения нефтью и нефтепродуктами на свойства почв //Мелиорация земель Сибири. Красноярск, 1984 – 61 с.

2. Пиковский Ю.И. Экспериментальные исследования трансформации нефти в почвах //Миграция загрязняющих веществ в почвах и сопредельных средах. − Л., 1985-67с.

3. Федоров В.Д. Загрязнение водных экосистем (принципы изучения и оценка действия) //М., 1980. С. 21-38.

4. Исмаилов Н.М. Влияние нефтяного загрязнения на круговорот азота в почве //Микробиология. 1983. − Т. 52. − № 6-52 с.

5. Перебитюк А.Н. и др. Метаболизм ароматических соединений в культурах различных штаммов Azotobacter //Бюл. ВНИИСХМ. 1983. − № 39, − С. 332-339.

6. Vandyke M.I., Lee H., Trevors J.T./ Applications of Microbiol Surfactants // Biotechnol. Adv.-1991. − V.9P.241-252.

7. Виноградский С.Н. Микробиология почвы (проблемы и методы). //М.: Издательство АН СССР, 1952. – С. 533-728.

8. Bergey manual of determinative bacteriology., //Baltimore Williams and Wilkins Co. − 1997. – 1500 p.

9. Груздякова Р.А. Спектрометрическое определение нефтепродуктов в пробах почвы //Гигиена и санитария. − 1993. − № 3. – С. 70-74.

10. Разумов А.С. Методы санитарно-микробиологических исследований // Методы химического и бактериологического анализа воды:сб.метод.рек. − М., 1983. − 42 с.

11. Петров А.А. Углеводороды нефти. // М.:Наука, 1984. – 264 с.