СУСЫН ҮШІН ӨСІМДІК ТЕКТІ НЕГІЗ

Биологиялық және физиологиялық белсенді заттардың өзгешеқосылыстары арқылы құндылығы еренотандық өсімдік текті шикізатты қолдану жоғары тұтынушылық қасиеттері бар тамақ өнімдерін өндіруде кең перспективаға ие.

Адамзаттың қоректену затыныңаса құнды құрамына енетін дәрумендер, макро- және микроэлементтер, талшықтар, пектиндер және т.б. бар жемістержәне жидектер, көкөністерүстемболуы шарт. Жеміс-жидек, көкөніссусындарықұрамында алуан түрлі микроэлементтердің мөлшері өте жоғары екендігіменерекшеленеді. Осыған орайжеміс жидек, көкөніс сусындарынын өндіру әлі де өзектілігін жоғалтқан жоқ. Сонымен қатар микрофлора мен өсімдік тектес биоактивті заттардың үйлесуі өнімдердің ауқымын айтарлықтай кеңейтеді.

Сусын өндіру технологиясын өңдеуде алма, апельсин, имбирь таңдап  алынды. Шикізат құрамы С витамині, B₉, B_1,  B_6,  A, ал минеральды заттардан кальций, калий, темір, магний, мырыш, фосфор және мысқа бай. Таңдалынып алынған шикізаттар қатынасы алма, апельсин, зімбір үшін сәйкесінше 60:35:15. 

Органолептикалық көрсеткіштері бойынша сусын мөлдір, шөгінділер мен бөгде қоспаларсыз. Cусынды бокалға құйғанда, көмірқышқыл газының көпіршіктерінің бөлінуімен көбік пайда болады.

Алынған сусынның физика химиялық көрсеткіштері келесідей: құрғақ зат мөлшері – 15,28%; титрленетін  қышқылдылық – 3,1 ± 0,5⁰Т; көмірсу мөлшері – 12%; май мөлшері – 0,11%; cпирттің мөлшері – 3,12%; күлділік – 2%; Ca – 21,74%; P – 22,96; Fe – 7,33; Zn – 7,7; Cu – 4,19; Mg – 11,78; Na – 24,3. Сусынның сақталу мерзімі 60 күнді құрады. Патогенді флора, соның ішінде сальмонеллалар және ашытқы және зең микроорганизмдері табылмады. 

1. Pastushkova E.V. Rastitel'noe syr'e kak istochnik funktsional'no-pishchevykh ingredientov/ E.V. Pastushkova, N.V. Zavorokhina, A.V. Vyatkin // Vestnik Yuzhno-Ural'skogo gosudarstvennogo universiteta. Seriya: Pishchevye i biotekhnologii. – 2016. – № 4. – S. 105-113. (In Russian).

2. Zaripov G.T. Ispol'zovanie rastitel'nogo syr'ya v proizvodstve bezalkogol'nykh napitkov / G.T. Zaripov // Nauka i obrazovanie. – 2021 – t. 2. – S. 295-302. (In Russian).

3. Merenkova S.P. Aktual'nye aspekty proizvodstva napitkov na rastitel'nom syr'e/ S.P. Merenkova, N.V. Androsova // Vestnik YUURGU. Seriya «Pishchevye i biotekhnologiI». – 2018. – Tom 6, № 3. – S. 57-67. (In Russian).

4. Poleznaya model' № 1537 Respublika Kazakhstan A23L 2/02 (2006.01) Tykvennyi napitok dlya dieticheskogo pitaniya / Sataev M.I., Dzhandarbekova D., Abishev M.D., Beisenbaev Z.A.; zayavitel' i patentoobladatel' NAO «Yuzhno-Kazakhstanskii universitet im.M. AuehzovA» – № 2405386 S 2; zayavl. 16.06.2015; opubl. 29.07.2016, byul. 8-3s. (In Russian).

5. Analiz bezalkogol'nykh napitkov v Kazakhstane – 2025. Pokazateli i prognozy Istochnik: https://tebiz.ru/mi/analiz-rynka-bezalkogolnykh-napitkov-v-kazakhstane, 2024. – 94 s. (In Russian).

6. Study of storage ability of curd dessert wit addition of vegetable raw materials / G.E. Orymbetova et al // Journal Of Almaty Technological University. – 2019. – № 4. – Р. 24-28. (In English).

7. GOST 32061-2013. Proizvodstvo vinodel'cheskaya. Upakovka, markirovka, transportirovanie i khranenie. – Vved. 2014 – 07 – 01. – M.: Standartinform, 2019. – 4 s. (In Russian).

8. GOST 28188-2014. Napitki bezalkogol'nye. Obshchie tekhnicheskie usloviya. Vved. 2016 – 01 – 01. – M.: Standartinform, 2019. – 11 s. (In Russian).

9. Kumar R. Role of enzymes in fruit juice processing and its quality enhancement / R. Kumar // Advances in Applied Science Research. – 2015. – № 6(6). – Р. 114-124. (In English).

10. Sharma H.P. Enzymatic added extraction and clarification of fruit juices / H.P. Sharma, H. Patel, S. Sugandha // A review. Crit Rev Food Sci Nutr. – 2016. – V. 57, Issue 6. – R. 1215-1227. (In English).

11. Tekhnicheskii reglament Tamozhennogo soyuza TR TS 021/2011 O bezopasnosti pishchevoi produktsii (s izmeneniyami na 14 iyulya 2021 goda). (In Russian).