ШЫРҒАНАҚ ШИКІЗАТЫНЫҢ САПАЛЫҚ КӨРСЕТКІШТЕРІН ЗЕРТТЕУ

Бұл мақалада зерттеу жұмысының мақсатына байланысты престеу процесін сипаттауда процестің мазмұнын ашатын – шырғанақ шикізатының сапалық көрсеткіштерін зерттеу нәтижесі сипатталады.
Шырғанақ бірқатар маңызды биологиялық белсенді қосылыстардың құнды көзі болып табылады. Шырғанақты өңдеу өнеркәсібі жайлы сұрақтың қойылуы тағам өнімдерін және дәрілік препараттарды алудағы көзі бұл поливитаминді дақылдардың құнды қасиеттеріне байланысты.
Жабайы шырғанақ шырынын алу процесін зерттеу барысында тәжірибелік шырынсыққыш жабдығы сипатталды. Техникалық нәтижеге жеткізетін, шнекті пресс құрылымына жұмыс аймағында жабдықталған, қысымды өздігінен реттеу механизміне сипаттама берілді. Жұмыс аймағында қысымды өздігінен реттеу механизмі арқылы, қол күшінің қажеттілігін жою отырып, шырын бөлу процесін қарқындатып, жабдықтың жұмыс істеу қабілетін арттыруға қол жеткіземіз.
Тәжірибе жүргізу барысында пайдаланылған шырғанақ шикізатының нақты шырын шығымы, тығыздығын және шектік ығысу кернеуін өлшеуге арналған аспаптарға сипаттама берілді.
Шырынның бөліну жылдамдығы мен престеу уақытына байланысты зерттелген шырғанақ шикізатының сапалық көрсеткіштері анықталып, алынған мәндері графикалық қатынастары серіппенің параметрлерік мәндері арқылы тұрғызылды және сипаттама берілді.
Шырғанақ шикізатының сапалық көрсеткіштерін зерттеу нәтижесінде алынған мәліметтер тамақ өнеркәсібіне арналған шырынсыққыштың оңтайлы параметрлерін анықтауда ескерілді.

1. Tahseen F.M. Functional Food / F.M. Tahseen // A Review. EUROPEAN ACADEMIC RESEARCH. – 2016. – Vol. IV.

2. Functional foods and their impact on health / M.M. Essa et al // Journal of Food Science and Technology. – 2023 – Vol. 60. – P 820-834.

3. Sea buckthorn products: manufacture and composition / Т. Beveridge et al // Food Chem. – 1999. – № 47(9). – Р. 3480-8.

4. Mineral Composition of Sea Buckthorn / Zh. Tokhtarov et al // Research Journal of Pharmaceutical Biological and Chemical Sciences. – 2016. – № 7(4). – Р. 1373-1377.

5. Triterpenoids from Hippophae rhamnoides L. and their nitric oxide production-inhibitory and DPPH radical-scavenging activities / Z.G. Yang et al // Chem Pharm Bull (Tokyo). – 2007. – № 55(1). – Р. 15-8.

6. Терещук Л.В. Новая технология комплексной переработки плодов облепихи / Л.В. Терещук // Хранение и переработка сельхозсырья. – 1999. – № 8. – С. 46-48.

7. Золоторева, A.M. Перспективы совершенствования производства продуктов питания на основе биологически активных веществ облепихи. / A.M. Золоторева // Известия вузов. Пищевая технология. – 2003. – № 4. – С. 55-57.

8. Вдовина Т.А. Внутривидовое разнообразие дикорастущей облепихи крушиновой (Hippophae rhamnoides L.) в Восточно-Казахстанской области и перспективы ее интродукции: дис. ...канд. биол. наук: 03.00.05 / Вдовина Татьяна Афанасьевна. – Алматы. – 2010.

9. Патент № 9032 Республика Казахстан, МПК A23N 1/00. Пресс шнековый для отжима сока из облепихи / заявитель и патентообладатель Мұратжанқызы Н., Какимов М.М.; заявл. 02.02.2024; опубл. 19.04.2024, Бюл. № 16. http://gosreestr.kazpatent.kz/

10. Design and Engineering calculation of a screw press for extracting juice from sea buckthorn / N. Muratzhankyzy et al // ARPN Journal of Engineering and Applied Sciences. – 2021. – Vol.16. – Р. 113-119.

11. Берестовой А.А. Совершенствование процесса получения сафлорового масла на одношнековом прессе с использованием ультразвука: дис. канд. тех. наук: 05.18.12 / Берестовой Алексей Андреевич; Воронеж. гос. ун-т инжен. технологий. – Воронеж, 2018.

12. Использование структурометра для измерения реологических характеристик пластичновязких пищевых продуктов / А.К. Какимов и др. // Вестник Семипалатинского государственного университета имени Шакарима. – 2005. – № 1. – С. 25-30.