ҤРЖАР ҾҢІРІНІҢ ТҦЩЫ СУ ҚОЙМАЛАРЫНЫҢ ОМЫРТҚАСЫЗДАРЫ

   Бұл мақалада Үржар ӛңірінің тұщы су қоймасының омыртқасыздарының түрлік құрамы және биологиясы бойынша жұмыс нәтижелері кӛрсетіліп, Үржар ӛңірінің тұщы су қоймаларының омыртқасыздарының түрлік құрамы анықталып, экологиялық кездесу жиілігі бойынша сипаттамалар берілді. Зерттеу жұмыстары Қусақ, Кӛлденең, Шошқалы, Қатынсу, Үржар, Егінсу, Еміл, Шағантоғай ӛзендері сияқты, кӛптеген әртүрлі мӛлшердегі тоғандарда жүргізілді. Үржар ӛңірінің тұщы су қоймаларының омыртқасыздарын зерттеу нәтижесінде 32 тұқымдасқа жататын 50 түрі анықталды. Үржар ӛңірінің негізгі тұқымдастарына Agelenidae, Libellulidae, Chironomidae, Corixidae, Gerridae. Сирек кездесетін тұқымдастарға Hydrachnidae, Cerambycidae, Lestidae жатқызылды. Сонымен қатар тұщы су қоймасының омыртқасыздарының түрлік қатынастарының кӛрсеткіштері беріліп, су омыртқасыздарының алуантүрлілігі бойынша пайыздық қатынасы кӛрсетілді. Кӛрсеткіштері бойынша Gammarus sp. (35 %), P. marginata (20 %), S. pedemontanum (20 %), I. pumilio (15 %) және O. cancellatum (10 %) болып, осы ӛңірдің негізгі түрлерін құрады.

1. Белевич О. Э. Стрекозы рода Aeshna (Odonata, Anisoptera) Палеарктики. Автореф. на соис. уч. степ. канд. биол. наук / О. Э. Белевич. – Новосибирск, 2005. – 23 с.

2. Бҧланова З. Ҥржар ауданының алар асулары // Уақыт тынысы. – 2009. – 28 наурыз. – Б. 12-15.

3. Казенас В. Л. Насекомые Казахстана (основные отряды). Серия «Животные Казахстана в фотографиях» / В. Л. Казенас. – Алматы: Нур-Принт, 2014. – 147 с.

4. Казенас В.Л. Насекомые Казахстана. Стрекозы. Серия «Животные Казахстана в фотографиях» / В. Л. Казенас, Е. И. Маликова, С. Н. Борисов. – Алматы: Нур-Принт, 2014. – 176 с.

5. Чаплина И.А. Фауна и экология стрекоз Казахстана. Автореф. на соис. уч. степ. канд. биол. наук / И. А. Чаплина. – Новосибирск, 2004. – 23 с.

6. Шакирзянова, М. С. Материалы о кровососущих двукрылых насекомые некоторых районов Восточного Казахстана / М. С. Шакирзянова. - С.235-240.

7. Семенченко К. А. Новые данные по фауне водяных клещей (Acari, Hydrachnidia, Halacaroidea) Республики Саха (Якутия) / К. А. Семенченко, Х. Абе, Г. Г. Боескоров // Зоол. журн. – 2010. – Т. 89, № 2. – С. 167-177.