АБАЙ ОБЛЫСЫНДА ЖАБАЙЫ ӨСЕТІН Salicornia Europaea L. ДӘРІЛІК ӨСІМДІГІНІҢ БИОЛОГИЯЛЫҚ БЕЛСЕНДІ ЗАТТАРЫ

Мақалада Абай облысында өсетін Salicornia Europaea L. өсімдігінің жер үсті бөлігін зерттеу нәтижелері келтірілген. Өсімдік шикізатына элементтік анализ жүргізілді, жалпы көміртектің, органикалық көміртектің, азоттың және күкірттің мөлшері анықталды. Сокслет аппаратында өсімдік шикізатының спирттік экстракты алынды. Экстракт фильтрленіп, химиялық анализ үшін қолданылды. Сапалық реакциялар арқылы экстрактта белоктар, терпендер және стероидтар, таниндер, ксантондар, фенолдық қосылыстар, флавоноидтар, карбон қышқылдары және каратиноидтар сияқты бірқатар биологиялық белсенді заттардың бар екені анықталды. Экстракттағы флавоноидтар мен катехиндердің мөлшерін анықтау жүргізілді. Спектрофотометрия әдісімен өсімдік экстрактында кверцетинге есептегенде флавоноидтардың мөлшері 0,31±0,03 мкг/мл-ге тең екендігі көрсетілген. Сұйықтық хроматография әдісімен экстракттағы катехиндердің мөлшері анықталды, ол 34,01±3,40 мкг/мл құрады. FRAP (Ferric Reducing Antioxidant Power) әдісімен экстракттың антиоксиданттық белсенділігі анықталды. Экстракт концентрациясының 0,01-ден 0,05 мг / мл-ге дейін артқанда антиоксиданттық белсенділік артады. Экстракттың 0,05 мг / мл концентрациясында антиоксиданттық белсенділік 3,084 мг ААЕ/мл экстракт тең. Зерттелген өсімдік космецевтикалық өнімдерді алу үшін шикізат ретінде қызмет ете алады деген қорытынды жасалды.

1. Shubayr N. Phytochemicals properties of herbal extracts for ultraviolet protection and skin health: A narrative review / N. Shubayr // Journal of Radiation Research and Applied Sciences. – 2023. – V. 16:100729. https://doi.org/10.1016/j.jrras.2023.100729.

2. Sundar M. Investigating the efficacy of topical application of Ipomoea carnea herbal cream in preventing skin damage induced by UVB radiation in a rat model / M. Sundar, K. Lingakumar // Heliyon. – 2023. – V. 9(9):e19161. https://doi.org/10.1016/j.heliyon.2023.e19161.

3. Evaluation of extracts from Sidaacuta, Phyllanthusamarus, Parkiabiglobosa and their herbal ointment for therapeutic and biological activities / A-M. Donkor et al // Heliyon. – 2023. – V. 9(9):e19316. https://doi.org/10.1016/j.heliyon.2023.e19316.

4. Preparation and evaluation of different herbal gels synthesized from Chinese medicinal plants as an antimicrobial agents / С. Upadhyay et al // Pharmacological Research – Modern Chinese Medicine. – 2023 – V. 9:100313. https://doi.org/10.1016/j.prmcm.2023.100313.

5. Попруга О.А. Разработка рецептур и технологии производства маски для лица на основе натуральных растительных компонентов / О.А. Попруга, О.С. Восканян // Материалы Всероссийской научно-практ. конф. «Приоритетные направления современной науки и образования: актуальные вопросы и достижения». г. Чебоксары. – 18.06.2021.

6. Possibilities of Using Medicinal Plant Extracts and Salt-Containing Raw Materials from the Aral Region for Cosmetic Purposes / I. Nowak et al // Molecules. – 2022. – V. 27(16):5122. https://doi.org/10.3390/molecules27165122.

7. Temporal Changes in Biochemical Responses to Salt Stress in Three Salicornia Species / Н. Homayouni et al // Plants. – 2024. – V. 13: 979. https://doi.org/ 10.3390/plants13070979).

8. Chemical Structure and Biological Activities of Secondary Metabolites from Salicornia europaea L. / S. Kim et al // Molecules. – 2021. – V. 26. – P. 2252. https://doi.org/10.3390/molecules26082252.

9. Karan S.l. Use of Glasswort (Saliconia Europaea) Plant as Raw Material in Cosmetics / S.l. Karan, C. Turan, M.K. Sangun // Conference paper: 2nd International Cosmetic Congress «Green Cosmetics». – 2018. – P. 59-61.

10. Музычкина Р.А. Основы химии природных соединений / Р.А. Музычкина, Д.Ю. Корулькин, Ж.А. Абилов. – Алматы: Қазақ университеті, 2010. – 564 с.

11. Руководство по методам контроля качества и безопасности биологически активных добавок к пище. – М.: Федеральный центр госсанэпиднадзора Минздрава России, 2004. – 240 с.

12. Puji Kurniawati; Ika Rahma Maulida; Muhaimin The determination of antioxidant activity of Brazilcherry (Eugenia uniflora L.) leaves extract using FRAP method // AIP Conference Proceedings. 1911, 2017. – 020019. https://doi.org/10.1063/1.5016012.