ТҮТІН ГАЗЫН ҚАЙТА ӨҢДЕУ ЖЫЛУ ТИІМДІЛІГІН АРТТЫРУ ЖӘНЕ ЭНЕРГИЯ ҚАЗАНДЫҚТАРЫНДАҒЫ ШЫҒАРЫНДЫЛАРДЫ АЗАЙТУ ТӘСІЛІ РЕТІНДЕ

Бұл жұмыста түтін газдарын рециркуляциялау отынның жану процесінің негізгі параметрлеріне, атап айтқанда, жылу бөлінуі мен адиабаталық жану температурасына әсері зерттелді. Эксперименттік деректерді математикалық өңдеу негізінде түтін газдарының рециркуляция коэффициентіне байланысты пайдалы жылу бөлінуі мен адиабаталық жану температурасының тәуелділігін көрсететін теңдеулер алынды. Зерттеу нәтижелеріне сәйкес, рециркуляция коэффициентінің өсуімен пештегі пайдалы жылу бөлінуі пропорционалды түрде артады. Бұл рециркуляция деңгейінің жоғарылауы жану процесінің жылу тиімділігін арттыруға, пеш ішіндегі жылу алмасу процестерін жақсартуға ықпал ететінін көрсетеді.

Осындай үрдіс адиабаталық жану температурасына да тән. Адиабаталық жану температурасы рециркуляция коэффициентінің өсуімен де артады, бұл рециркуляцияның жану процесінің температуралық параметрлерін арттыруға айтарлықтай әсер ететінін көрсетеді. Жану температурасының көтерілуі отынның жақсы жануымен және оның энергетикалық әлеуетін неғұрлым толық пайдаланумен байланысты. Бұл өз кезегінде азот оксидтері мен көміртегі сияқты зиянды заттардың шығарындыларын азайтуға ықпал етуі мүмкін, бұл экологиялық қауіпсіздік үшін маңызды фактор болып табылады.

Осылайша, зерттеу нәтижелері түтін газдарының рециркуляциясы жылу алмасу процестеріне және жану температурасына айтарлықтай әсер ететінін көрсетеді. Бұл рециркуляцияны жылу тиімділігін арттыру және қоршаған ортаға әсерді азайту үшін тиімді құрал етеді. Бұл әдісті қазіргі заманғы энергетикалық жүйелерде қолдану өндірістік көрсеткіштерді жақсартуға ғана емес, сонымен қатар экологиялық талаптарды орындауға да ықпал етеді. Зерттеу нәтижелері түтін газдарын рециркуляциялауды энергетикалық қондырғылардың жалпы тиімділігін және экологиялық қауіпсіздігін арттырудың орындылығын растайды.

1. К вопросу эффективности применения рециркуляции дымовых газов в энергетических котлах, работающих на твердом топливе / Т.Н. Умыржан и др. // Энергетика и энергосбережение: теория и практика: Сборник материалов VII международной научно-практической конференции, Кемерово, 07-09 декабря 2022 года. – Кемерово: Кузбасский государственный технический университет имени Т.Ф. Горбачева, 2023. – С. 171-1-171-5.

2. Бусыгин С.В. Моделирование процесса рециркуляции дымовых газов энергетического котла с применением комплекса программ для оценки эффективности мероприятий направленных на подавление выбросов NOx при сжигании природного газа на ТЭС / С.В. Бусыгин // Развитие методов прикладной математики для решения междисциплинарных проблем энергетики: Материалы I Всероссийской научно-технической конференции с международным участием, Ульяновск, 06–07 октября 2021 года. – Ульяновск: Ульяновский государственный технический университет, 2021. – С. 176-179.

3. Effects of flue gas recirculation on self-excited combustion instability and NOx emission of a premixed flame / D. Pan et al //Thermal Science and Engineering Progress. – 2022. – Т. 30. – С. 101252.

4. Junwei S. Influence of Different Flue Gas Recirculation Schemes on 1000 MW Ultra-supercritical Double Reheat Boiler / S. Junwei, D. Weibao, Y. Weiping // [J]. JOURNAL OF ENGINEERING FOR THERMAL ENERGY AND POWER. – 2019. – № 34(5). – Р. 49-56.

5. Умыржан, Н.Н. Рециркуляция дымовых газов как способ эффективного регулирования топочного процесса / Н.Н. Умыржан, А.И. Мануленко, Т.Н. Умыржан // Энергия-2022. Теплоэнергетика: Семнадцатая всероссийская (девятая международная) научно-техническая конференция студентов, аспирантов и молодых ученых. В 6 т., Иваново, 11-13 мая 2022 года. Том 1. – Иваново: Ивановский государственный энергетический университет им. В.И. Ленина, 2022. – С. 18.

6. Characteristics and flame appearance of oxy-fuel combustion using flue gas recirculation / M. Abdelaal et al // Fuel. – 2021. – Т. 297. – С. 120775.

7. Ahn J. Combustion characteristics of 0.5 MW class oxy-fuel FGR (flue gas recirculation) boiler for CO2 capture / J. Ahn, H.J. Kim // Energies. – 2021. – Т. 14, № 14. – С. 4333.

8. Рециркуляция дымовых газов как способ внедрения экологических технологий в энергетических котлах / Н. Умыржан и др. // Вестник КазАТК. – 2021. – Т. 119, № 4. – С. 113- 120.

9. Патент № 2761254 C1 Российская Федерация, МПК F23C 13/00. Устройство рециркуляции дымовых газов: № 2021107646: заявл. 22.03.2021: опубл. 06.12.2021 / С.В. Александров.

10. Zhu Y. Combustion characteristic study with a flue gas internal and external double recirculation burner / Y. Zhu, C. Wang, X. Chen // Chemical Engineering and Processing-Process Intensification. – 2021. – Т. 162. – С. 108345.