ЭНЕРГЕТИКАЛЫҚ БАРЛАР ӨНДІРІСІНІҢ ҚАЗІРГІ ЖАҒДАЙЫНА ШОЛУ

Тамақтану ғылымының заманауи дамуы зерттеу векторын Функционалды және мамандандырылған мақсаттағы тамақ өнімдерін жасауға бағыттады. Соңғы жылдары адам өмірінің ритағы да қарқын алуда, нәтижесінде тамақтану режимі бұзылады, тамақ мөлшері мен сапасы төмендейді. Соның негізінде витаминдер мен минералдармен қосымша байытылған теңдестірілген қоректік тағамдар жасау қажеттілігі туындайды. Тағамдар-қолданар алдында қосымша манипуляцияларды қажет етпейтін дайын өнім.
Негізгі макро- және микроэлементтері жоғары тағамдардың дамуы халықтың тамақтану сапасын едәуір жақсартады, ағзаға қарапайым түрде талшықтар, антиоксиданттар мен дәрумендердің түсуін қамтамасыз етеді. Бұл шолуда өсімдік шикізатын зерттеу, тағамдық құрамы жоғары тағамдар өндірісінің рецептуралары мен технологияларын әзірлеу саласындағы соңғы зерттеулер қарастырылады.
Қазақстан Республикасындағы азық-түлік нарығындағы ассортиментті ұлттық тағамдардың рецептуралары негізінде өнімдермен кеңейту үшін шолу зерттеуі шеңберінде дәнді және дәнді дақылдардың басым көпшілігінде дайындалған "талқан" тағамының химиялық құрамы мен физикалық қасиеттері оны тағамдар өндірісі үшін негіз ретінде қолдану тұрғысынан зерделенді.

1. Emotion-driven impulsiveness and snack food consumption of European adolescents: Results from the I.Family study / J.M.J. Coumans et al // Appetite. – 2018. – Vol. 123. – Р. 152-159. https://doi.org/10.1016/j.appet.2017.12.018.

2. Bellisle F. Meals and snacking, diet quality and energy balance / F. Bellisle // Physiol Behav. – 2014. – Vol. 134. – Р. 38-43. https://doi.org/10.1016/j.physbeh.2014.03.010.

3. Mineral content analysis of polyherbal energy bar using X-ray fluorescence technique / M. Chitkara et al // Pharmacognosy Journal. – 2019. № 11(1). – Р. 53-56. http://dx.doi.org/10.5530/pj.2019.1.10.

4. Dharshini S.S. Millet Bars-Healthier Alternative to Cereal Bars: A Review / S.S. Dharshini, M. Meera // Agricultural Reviews. – 2023. № 44(2). – Р. 155-163. https://doi.org/10.18805/ag.R-2229.

5. Standardized and development of different types of energy bars / P. Tiwari et al // International Journal of Home Science. – 2017. – № 3(1). – Р. 370-372. https://www.homesciencejournal.com/archives/2017/vol3issue1/PartF/3-1-81.pdf.

6. Preparationand Nutritional Evaluation of Date Based Fiber Enriched Fruit Bars / B. Shaheen et al // Pakistan Journal of Nutrition. – 2013. – № 12. – Р. 1061-1065. https://scialert.net/abstract/?doi=pjn.2013.1061.1065.

7. Review of Finger millet (Eleusine coracana (L.) Gaertn): A power house of health benefiting nutrients / D. Chandra et al // Food Science and Human Wellness. – 2016. – № 5. – Р. 149-155. https://doi.org/10.1016/j.fshw.2016.05.004.

8. Millets as smart future food with essential phytonutrients for promoting health / S. Saleem et al // Journal of Food Composition and Analysis. – 2023. – Vol. 124. https://doi.org/10.1016/j.jfca.2023.105669.

9. Assessment of Important Sensory Attributes of Millet Based Snacks and Biscuits / M.B. McSweeney et al // Journal of Food Science. – 2016. – № 81. https://doi.org/10.1111/1750-3841.13281.

10. Evaluation of Some Ingredients and Energy Content on Front-of-Pack Cereal Bar Labeling as Drivers of Choice and Perception of Healthiness: A Case Study with Exercisers / N.A. Salazar et al // Journal of Food Science. – 2019. – № 84. https://doi.org/10.1111/1750-3841.14726.

11. A review on health benefits and processing of tempeh with outlines on its functional microbes / S.Q. Teoh et al // Future Foods. – 2024. – № 9. https://doi.org/10.1016/j.fufo.2024.100330.

12. Темпе [Электронный ресурс]. – Википедия. – URL: Темпе — Википедия (wikipedia.org). (дата обращения: 23.05.2024).

13. Potential therapeutic interventions of plant–derived isoflavones against acute lung injury / A. Saied et al // International Immunopharmacology. – 2021. – № 101. – P. 108-204. https://doi.org/10.1016/j.intimp.2021.108204.

14. Cereal bars functionalised with tempeh: nutritional composition, isoflavone content and consumer acceptance / P.F. De Melo et al // International Journal of Food Science Technology. – 2020. – № 55. – Р. 397-405.

15. Neha M.Y. Preparation and evaluation of mango oat bar fortified with chia seeds / M.Y. Neha, J. Dhanya // International Journal of Science and Research Archive – 2023. – № 8(1). – Р. 972-978.

16. Development of Cereal Bars Containing Pineapple Peel Flour (Ananas comosus L. Merril) / K. Aparecida Damasceno et al // Journal of Food Quality. – 2016. – № 39. – Р. 417-424. https://doi.org/10.1111/jfq.12222.

17. Technological Use of Flour Obtained from the Byproducts of Passion Fruit Albedo and the Residue of the Extraction of the Star Fruit Juice in the Formulation of Cereal Bars / J. Bordim et al // Orbital: Electron. J. Chem. – 2018. – № 10. – Р. 211-217.

18. Effect of pear apple and date fibres incorporation on the physico-chemical, sensory, nutritional characteristics and the acceptability of cereal bars / B. Bchir et al // Food Science and Technology International – 2018. – № 24(3). – Р. 198-208.

19. Assessment of nutritional quality of non‐conventional millet malt enriched bar / S. Nupur et al // Journal of Food Processing and Preservation. – 2022. – № 46. https://doi.org/10.1111/jfpp.17271.

20. Ajita T. Effect of Nitrogen Gas Enriched Packing on Quality and Storage Life of Pearl Millet Based Fried Snack / T. Ajita, S.K. Jha // Journal of Biosystems Engineering [Internet]. –2017. – Vol. 1, № 42(1). https://doi.org/10.5307/JBE.2017.42.1.062.

21. Development of functional purpose snacks / Yu.A. Sinyavsky et al // The Journal of Almaty Technological University. – 2021. – № 3. – Р. 47-52. https://doi.org/10.48184/2304-568X-2021-3-47-52.

22. Талкан [Электронный ресурс]. – Википедия. – URL: Талкан — Википедия (wikipedia.org). (дата обращения: 17.04.2024).

23. Применение биологически активного сырья республики башкортостан в рецептуре мучных кондитерских изделий / А.А. Черненкова и др. // Вестник бурятской государственной сельскохозяйственной академии имени В.Р. Филиппова. – 2018. – № 4(53). – С. 160-166.

24. Черненков Е.Н. Оценка качества купат из мяса индейки с добавлением пшеничного / Е.Н. Черненков, А.А. Черненкова, О.Ю. Калужина // Всё о мясе. – 2020. – С. 395-398.

25. Карабай А.Б. Исследование рентабельности производства пищевого концентрата с использованием семян дыни / А.Б. Карабай, Д.А. Тлевлесова, Е.А. Петренко // Продукты питания: производство, безопасность, качество: Матер. Междунар. конф.; Башкирский государственный аграрный университет. – Уфа, 2023. – С. 62-65.