ОҚУ ОРЫНДАРЫНЫҢ АҚПАРАТТЫҚ КЕҢІСТІГІНІҢ КИБЕРҚОРҒАУ САЛАСЫНДАҒЫ АЛДЫҢҒЫ ЗЕРТТЕУЛЕРГЕ ШОЛУ ЖӘНЕ ТАЛДАУ

Мақалада заманауи ЖОО-ның қауіпсіз ақпараттық білім беру ортасын қалыптастырудың алғышарттары қарастырылған. Отандық және жетекші шетелдік зерттеулердің жарияланымдары талданды. Оқу орындарының ақпараттық кеңістігін киберқорғау саласындағы алдыңғы зерттеулерге шолу және талдау жасалды. Осы тақырып бойынша шыққан жарияланымдарға талдау жасалды. Жасалған талдау жоғары оқу орындарының КҚау жүйесін үздіксіз өзара инвестициялау міндеттерінде ШҚЖ үшін модельдерді одан әрі дамыту проблемасының өзектілігін растады. Ақпараттандыру нысандардың КҚау қатерлерінің моделін сипаттау үшін Петри желілерін қолдануға арналған зерттеулер нәтижелері бойынша жарияланымдарға талдау жасалды. Бұл жұмыстар осы міндетте айтарлықтай теориялық үлес қосса да, біздің ойымызша, авторлар ұсынған модельдерді, атап айтқанда АН-ді АҚ және КҚау бойынша ШҚИЖ-да және СЖ-да бағдарламалық жүзеге асыру біршама қиынға соғады. Бұл өз кезегінде қосымша зерттеулерді талап етеді.

1. Korchenko А. Система оценивания рисков информационной безопасности / А. Korchenko, B. Akhmetov, S. Kazmirchuk, Ye. Chasnovskiy // Ukrainian Scientific Journal of Information Security. Киев. – 2017. – V. 23. Iss. 2. – P. 145-152.

2. Котенко И.В. Перспективные направления исследований в области компьютерной безопасности / И.В. Котенко, Р.М. Юсупов // Защита информации. – Киев. – 2006. – № 2. – С. 46-57.

3. Применение математического аппарата сетей Петри-Маркова для определения временных и вероятностных характеристик системы управления высоконагруженными вебпорталами с повышенной отказоустойчивостью / Р.Н. Акиншин, А.Н. Ивутин, Д.О. Есиков, И.А. Страхов // Научный Вестник. – Москва. – 2014. – № 210. – С. 85-90.

4. Atighetchi M. Adaptive Cyberdefenese for Survival and Intrusion Tolerance / M. Atighetchi // Proccedins of 3 rd International Workshop Distributed Auto- adaptive and Reconfigurable Systems. – USA. – 2003. – P. 74-84.

5. Attack directories, not caches: Side channel attacks in a non-inclusive world / R.H. Campbell, M. Yan, R. Sprabery et al // IEEE Symposium on Security and Privacy. – 2019. – P. 888-904.

6. Dawkins J. A Framework for Unified Network Security Management: Identifying and Tracking Security Threats on Converged Networks / J. Dawkins, K. Clark, G. Manes // Journal of Network and Systems Management. – 2005. – V. 13, No. 3. – P. 253-267.

7. Chris D. Data Protection Law: An Overview / D. Chris // Congressional Research Service. – 2019. – P. 1-27.

8. The mobile hub concept: Enabling applications for the internet of mobile things / M. Endler, L. Talavera, I. Vasconcelos с // IEEE International Conference on Pervasive Computing and Communication Workshops. – 2015. – P.123-128.

9. Development of decision support system based on feature matrix for cyber threat assessment / T. Kartbayev, B. Akhmetov, A. Doszhanova et al // Intl Journal of Electronics and Telecommunications. – 2019. – V.65, № 4. – P. 545-550.

10. Ахметов Б.С. Технология ситуационного управления информационной безопасностью учебного процесса казну имени аль-Фараби / Б.С. Ахметов, У.А. Тукеев // Journal of Mathematics, Mechanics and Computer Science. – Алматы. – 2009. – V. 63, №. 4. – P. 66-70.

11. Бияшев Р.Г. Применение непозиционных систем счисления при криптографической защите информации. / Р.Г. Бияшев, В.М. Амербаев, С.Е. Нысанбаева // Известия Национальной академии наук Республики Казахстан. – Алматы. – 2005. – № 3. – С. 84-89.

12. Хуторской А.В. Человек и его изменение в телекоммуникационных системах / А.В. Хуторский // Материалы Всерос. науч.-практ. конф. – Москва. – 2004. – С. 145-152.

13. Puhakainen P. Improving employees' compliance through information systems security training: an action research study / P. Puhakainen, M. Siponen // MIS Quarterly. – 2010. – Vol. 34, Issue 4. – P. 767.

14. Ortalo R. Experimenting with Quantitative Evaluation Tools for Monitoring Operational Security / R. Ortalo, Y. Deswarte, M. Kaaniche // IEEE Transactions on Software Engineering. –1999. – V. 25. – P. 633-650.

15. Ахметов Б.С. Влияние методической системы обучения на разработку и применение средств информатизации в вузе / Б.С. Ахметов, Е.Ы. Бидайбеков, А.Г. Казмагамбетов // Международный конгресс конференций «Информационные технологии в образовании». – Москва. – 2003. – С. 112-113.

16. Ахметов Б.С. Моделирование информационной образовательной среды вуза: научное издание / Б.С. Ахметов, В.В. Яворский; М-во образования и науки РК, Карагандинский государственный технический университет. – Караганда: КарГТУ, 2006. – 251 с.