ТАУЫҚ ЕТ-СҮЙЕКТІ ПАСТАСЫНЫҢ СҮЙЕК БӨЛШЕКТЕРІНІҢ МӨЛШЕРІМІ ЖӘНЕ МИКРОҚҰРЫЛЫМЫН ЗЕРТТЕУ

Зерттеудің өзектілігі ет және сүйек шикізатын азық-түлік мақсатында өңдеуде, сол арқылы ет өңдеу өнеркәсібінде қалдықсыз технологияны арттыруда. Мақалада етсүйек шикізатын ұнтақтауышта және микротартқышта ұсақтау арқылы тауық етсүйекті пастасын алу технологиясы сипатталған. Сүйек бөлшектерінің мөлшерін және тауық ет-сүйекті пастасының микроқұрылымын анықтау нәтижелері берілген. Зерттеу нәтижелерінен тауық ет-сүйекті пастасының құрамындағы сүйек бөлшектері белгіленген аралықта болатыны, оның ет өнімдерінің технологиясында қауіпсіз қолданылуына ықпал ететіндігі анықталды. Тауық ет-сүйекті пастасындағы сүйек қосындыларының құрамы 0,25 мм-ден аспайды, ал сүйек бөлшектерінің 90% -дан астамының мөлшері 0,1 мм-ден аспайды. Өлшеу нәтижелері бойынша сүйек бөлшектерінің орташа мөлшері 0,044 мм құрады.

Алынған тауық ет-сүйекті пастасын болашақта адамдар үшін қажетті және пайдалы элементтермен байытылған аралас ет өнімдерін (паштеттер, туралған жартылай фабрикаттар, ет қоспалары, пісірілген шұжықтар, шұжықтар, сарделектер және т.б.) өндіру үшін тағамдық қоспа ретінде пайдалануға болады. Ет-сүйекті пастасы қосылған ет өнімдерін өндіру ет өнімдерінің тағамдық құндылығын жақсартуға мүмкіндік береді. 

1. Небурчилова Н.Ф., Петрунина И.В., Щербинина Е.О. Эффективное использование сырья животного происхождения на предприятиях мясной промышленности // Все о мясе. – 2016. – № 6. – С. 18-21.

2. Волик В.Г., Исмаилова Д.Ю., Зиновьев С.В., Ерохина О.Н. Эффективный процесс использования белка из вторичного сырья переработки птицы // Новое в технологии и технологии переработки птицы и яиц. – 2019. – С. 5-22.

3. Bekeshova G., Ibragimov N., Kakimov A., Suychinov A., Yessimbekov Z., Kabdylzhar B., Tokhtarov Z., Zhumadilova G., Abdilova G. Effect of Rotational Speed and Gap between Rotating Knives of the Grinder on the Yield Stress and Water-Binding Capacity of Fine Ground Chicken Bone // Appl. Sci. – 2022. – №12. – P. 3533.

4. Ибрагимов Н.К. Исследование процесса измельчения мясокостного фарша из птицы // Научный журнал «Вестник Семипалатинского государственного университета им. Шакарима». – № 1. – 2005. – C. 31-35.

5. Kakimov A.K., Yessimbekov Z.S., Kabdylzhar B.K., Suychinov A.K., Baikadamova A.M. A study on the chemical and mineral composition of the proteinmineral paste from poultry and cattle bone raw materials // Theory and practice of meat processing. – 2021. – № 6(1). – P.39-45.

6. Какимов А.К., Кабдылжар Б.К., Есимбеков Ж.С., Гуринович Г.В., Суйчинов А.К. Исследование химического состава куриной мясокостной пасты // Вестник Алматинского техологического университета. – 2020. – № 2. – С. 105-110.

7. Файвишевский М.Л. Переработка непищевых отходов мясоперерабатывающих предприятий. – Санкт-Петербург: ГИОРД, 2000. – 256с.

8. Shaikh А.M., Hadjikakou M., Bryan A.B. National-level consumption-based and productionbased utilisation of the land-system change planetary boundary: patterns and trends // Ecological Indicators. – 2021. – Vol. 121. – P. 1-10.

9. Wang J., Zhu X., She G., Kong Y., Guo Y., Wang Z., Liu G., Zhao B. Serum hepatokines in dairy cows: periparturient variation and changes in energy-related metabolic disorders // BMC Vet Res. – 2020. – Vol. 11, № 2. – P. 1-11.

10. Будник Н.В. Дослідження жирнокислотного складу та основних якісних показників ліпідів кісткової харчової пасти. – 2011.

11. Yessimbekov Z., Kakimov A., Caporaso N., Suychinov A., Kabdylzhar B., Shariati M.A., Baikadamova A., Domínguez R., Lorenzo J.M. Use of meat-bone paste to develop calciumenriched liver pâté // Foods. – 2021. – № 10(9). – P. 2042.

12. Прянишников В.В. Инновационные технологии производства полуфабрикатов из мяса птицы // Птица и птицепродукты. – 2010. – № 6. – С.54-57.

13. ГОСТ 32224-2013. Мясо и мясные продукты для детского питания. Метод определения размеров костных частиц. – Введ. 2015-07-01. – М.: Стандартинформ, 2014. – 6 с.

14. Kakimov A., Kabdylzhar B., Yessimbekov Zh., Suychinov A., Baikadamova A. Identifying patterns in the effect exerted by a cooling process and the fine grinding modes on the qualitative indicators of a meat and bone paste // Eastern-European Journal of Enterprise Technologies. – 2020. – №2/11(104). – P.6-12.