ТАУЫҚ АСҚАЗАНДАРЫН ТАМАҚ ЖӘНЕ ЕМДІК-ПРОФИЛАКТИКАЛЫҚ МАҚСАТТАРҒА ӨҢДЕУДІҢ ҚАЛДЫҚСЫЗ ТЕХНОЛОГИЯСЫН ТАЛДАУ
https://doi.org/10.53360/2788-7995-2025-3(19)-31
Аңдатпа
Бұл мақалада тауық асқазандарын өңдеудің қалдықсыз технологиясын талдау және ғылыми зерттеулер ұсынылған. Ет пен басқа да құс өнімдерін сақтау және ұтымды пайдалану құс өңдеу саласының басты міндеті болып табылады. Рационалды өңдеуді тек қалдықсыз технология негізінде қамтамасыз етуге болады-бұл құсты толығымен құс ұшасынан ішкі мүшелерді алу, ішкі мүшелері пен майды қолдана отырып, құс етінен өнімдер шығару. Құс өңдеу зауытының экономикалық әл-ауқаты көбінесе оның құс өңдеудің шикізатын, негізгі және жанама өнімдерін қаншалықты тиімді пайдаланатынына байланысты. Шикізат пен өнімдерді жоғалтпай жұмыс істеу ғана емес, оларды оңтайлы пайдалану да маңызды. Тиісті өңдеу технологияларын қолдана отырып, жануарлар денелерінің пайдаланылмаған бөліктерін пайдалы өнімдерге айналдыруға болады, оларды пайдалану осы қалдықтарды өндірушілер үшін экономикалық және экологиялық жүктемелерді азайтады. Дайындалған өнімдерді, мысалы, тамақ өнеркәсібінде, емдік-профилактикалық жұмыстарда, сондай-ақ мал мен үй жануарларына арналған азық-түлік өндірісінде кеңінен қолдануға болады. Зерттеу барысында тауық асқазанының ішкі өнімдерінің химиялық және аминқышқылдық құрамы зерттелді, сонымен қатар тағамдық және емдік-профилактикалық мақсаттарға биологиялық белсенді қоспалар алу үшін тауық асқазанының қабығын ұтымды пайдалану ұсынылады.
Авторлар туралы
М. Т. МурсалыковаҚазақстан
Майгуль Тауржановна Мурсалыкова – доктор PhD, постдокторант
071412, Қазақстан Республикасы, Семей қ., Глинки көшесі, 20 А
Ж. Н. Баяшева
Қазақстан
Жайнагул Нурланқызы Баяшева – магистрант кафедры «Технология пищевых и перерабатывающих производств»
010000, Қазақстан Республикасы, Астана қаласы, Жеңіс даңғылы, 62
Г. А, Кокаева
Қазақстан
Гульнара Айтикеновна Кокаева – кандидат технических наук, ассоцированный профессор кафедры «Технологические машины и оборудование»
010000, Қазақстан Республикасы, Астана қаласы, Жеңіс даңғылы, 62
А. М. Шуленова
Қазақстан
Асем Манарбековна Шуленова – докторант кафедры «Технология пищевых и перерабатывающих производств»
010000, Қазақстан Республикасы, Астана қаласы, Жеңіс даңғылы, 62
Е. Т. Кажибаева
Қазақстан
Еркежан Тулеубаевна Кажибаева – магистр технических наук, преподаватель кафедры «Технология пищевых и перерабатывающих производств»
010000, Қазақстан Республикасы, Астана қаласы, Жеңіс даңғылы, 62
Әдебиет тізімі
1. Determination of angiotensin-I converting enzyme inhibitory peptides in chicken leg bone protein hydrolysate with alcalase / F.Y. Cheng et al // Anim. Sci. J. – 2009. – № 80. – Р. 91-97.
2. The in vitro antioxidant properties of alcalase hydrolysate prepared from silkie fowl (Gallus gallus) blood protein / F.Y. Cheng et al // Anim. Sci. J. – 2016. – № 87. – Р. 921-928.
3. Шашков М.С. Құс шаруашылығы өнімдерін қайта өңдеу технологиясы: Оқу-әдістемелік құрал / М.С. Шашков, А.И. Портной. – Горки: БГСХА, 2018. – 194 б.
4. Баяхметов А.К. Қазақстанның Ақмола облысында ет құс шаруашылығын дамыту. – Мәтін: тікелей / А.К. Баяхметов // Жас ғалым. – 2023. – № 19(466). – Б. 159-162.
5. Құс етін сою, кесу және өңдеу технологиясы. https://mastermilk.com/blog/tehnologiya-uboyaptitsy
6. Preparation of protein products from collagen-rich poultry tissues / A. Polastikova et al // Potravinarstvo Slovak Journal of Food Sciences. – September 2020.
7. Valorization of a By-Product from the Production of Mechanically Deboned Chicken Meat for Preparation of Gelatins / P/ Mokrejš et al // Molecules. – 2021. – № 26 (2). – Р. 349.
8. Пат. RU2269913C1, МПК A23L 1/33 (2006.01). Способ получения хитина / Уланова Р.В., Кравченко И.К.; заявитель и патентообладатель Уланова Р.В., Кравченко И.К.; завл. 27.11.2012; опубл. 27.08.2014, – 7 с.
9. Biomodifying chicken stomachs formanufacturing ham product / M. Patshina et al // Agro-BioTechnologies. BIO Web of Conferences. – 2023 – № 64(2). https://doi.org/10.1051/bioconf/20236401005.
10. Польза куриных желудков. Пищеварительные ферменты из кутикулы. https://coonplace.livejournal.com/59527.html
11. Тауықтың асқазанының ішкі қабығы: қолдану. https://dzen.ru/id/5f539a9d72b2bd46972d5625.
12. Investigation of the Chemical Composition and Functional Proteins of Chicken Gizzard Inner Lining /Chien-Hsiang Ni et al // Food Science and Technology Research. – 2018. – № 24 (5). – Р. 893-901.
13. Тауық асқазанының қабықшасымен емдеу. https://vzkfarm.ru/.
14. Utilization of byproducts and waste materials from meat, poultry and fish processing industries: a review / J. Kizhekkedath et al // Journal of Food Science and Technologyriginal – 2022.
Рецензия
Дәйектеу үшін:
Мурсалыкова М.Т., Баяшева Ж.Н., Кокаева Г.А., Шуленова А.М., Кажибаева Е.Т. ТАУЫҚ АСҚАЗАНДАРЫН ТАМАҚ ЖӘНЕ ЕМДІК-ПРОФИЛАКТИКАЛЫҚ МАҚСАТТАРҒА ӨҢДЕУДІҢ ҚАЛДЫҚСЫЗ ТЕХНОЛОГИЯСЫН ТАЛДАУ. Шәкәрім Университетінің Хабаршысы. Техникалық ғылымдар сериясы. 2025;(3(19)):277-284. https://doi.org/10.53360/2788-7995-2025-3(19)-31
For citation:
Мursalykova M., Bayasheva Zh., Кokayeva G., ShulenovaY A., Kazhibayeva Y. ANALYSIS OF WASTE-FREE TECHNOLOGY FOR PROCESSING CHICKEN STOMACHS FOR FOOD AND THERAPEUTIC AND PROPHYLACTIC PURPOSES. Bulletin of Shakarim University. Technical Sciences. 2025;(3(19)):277-284. (In Kazakh) https://doi.org/10.53360/2788-7995-2025-3(19)-31
                    














            