ШЫРЫН ӨНДІРІСІНДЕГІ ҚЫСЫМДЫ РЕТТЕУДЕГІ СЕРІППЕНІҢ ШЕШУШІ РӨЛІ

Бұл мақалада шырын өндірісіндегі престеу процесін оңтайландыру мақсатында шнекті престегі серіппе элементінің рөлі мен маңыздылығы қарастырылады. Қысу серіппесінің күштік диаграммасы мен геометриялық параметрлерін көрсететін инженерлік сызбасы бейнеленді. Серіппе – қысымды тұрақты ұстап тұруға, механикалық энергияны жинақтап, қайта бөлуге қабілетті серпімді элемент. Зерттеу барысында серіппенің геометриялық және күштік параметрлерінің (сыртқы диаметрі, сым диаметрі, қаттылығы, жұмыс деформациясы және кернеу) әсері жан-жақты талданды. Қысу серіппесінің беріктігін, динамикалық тұрақтылығын (𝜐_𝑚𝑎𝑥/𝜐_𝑘 қатынасы) және жұмыс сенімділігін қамтамасыз ететін негізгі есептік формулалар мен МЕСТ стандарттарына сүйене отырып, оның оңтайлы сипаттамалары анықталды.

Серіппенің конструкциялық ерекшеліктерін дұрыс таңдау арқылы престеу кезінде қысымның бірқалыптылығы қамтамасыз етіледі, бұл өз кезегінде шырын шығымын арттыруға және шикізаттың толық өңделуіне септігін тигізеді. Сондай-ақ, серіппенің төзімділік класы мен жұмыстық жүктеме шарттарына сәйкестігі жабдықтың ұзақ мерзімді әрі сенімді жұмысын қамтамасыз етеді. Алынған нәтижелер технологиялық жабдықтарды жетілдіруге және отандық тамақ өнеркәсібіндегі процестерді автоматтандыруға ықпал ете алады. Сонымен қатар, бұл тәсіл өндірістегі ресурстарды үнемдеуге және энергия тиімділігін арттыруға мүмкіндік береді, бұл бүгінде маңызды факторлардың бірі болып табылады.

1. Қабылдинов Н.Қ. Шнекті престердегі серіппе тетіктерінің жұмыс режимін талдау / Н.Қ. Қабылдинов, А.Б. Сейдахметова // ҚазҰУ хабаршысы. Техника сериясы. – 2021. – № 4(88). – Б. 65-72.

2. Zhang Y. Dynamic analysis of spring components in screw presses / Y. Zhang, Z. Chen // Engineering Computations. – 2019. – Vol. 36, № 9. – P. 2927-2945.

3. Kumar A. Performance evaluation of helical spring in mechanical presses / A. Kumar, V. Sharma // International Journal of Mechanical Sciences. – 2020. – Vol. 170. – Article 105346.

4. Wang J. Design optimization of compression springs using finite element analysis / J. Wang, X. Li, Y. Liu // Journal of Mechanical Engineering. – 2021. – Vol. 67, № 3. – P. 121-130.

5. ГОСТ 13765-86. Пружины сжатия цилиндрические. Технические условия. – М.: Изд-во стандартов, 1986. – 23 с.

6. Mahmoud R. Material selection for spring design in food processing machinery / R. Mahmoud, A. Farag // Materials Today: Proceedings. – 2024. – Vol. 78. – P. 891-898.

7. Johnson C.D. Advances in spring-based load regulation in industrial equipment / C.D. Johnson, M. Tan // Mechanical Systems and Signal Processing. – 2022. – Vol. 168. – Article 108634.

8. Thomas L. Helical compression springs: fatigue and failure analysis / L. Thomas, G. Meyer // Procedia Engineering. – 2023. – Vol. 265. – P. 418-425.

9. Кузнецов И.А. Пружины и их применение в машиностроении / И.А. Кузнецов. – Москва: Машиностроение, 2019. – 156 с.

10. Амантаев Б.К. Ауыл шаруашылығы техникасындағы серіппе механизмдерінің рөлі / Б.К. Амантаев // Аграрлық ғылым. – 2022. – № 3(45). – Б. 44-49.