ГЕЛЛАН НЕГІЗІНДЕГІ КРИОГЕЛЬДЕРДІҢ СИНТЕЗІ ЖӘНЕ ҚАСИЕТТЕРІ

Криогель – мұздату-еріту арқылы алынған үш өлшемді икемді полимерлі құрылымдардан тұратын криогенді полимерлі материалдың бір түрі. Бұл жұмыста NaCl және CaCl₂ қатысуымен ионотропты гельдеу әдісімен гелланның табиғи полимері негізінде криогельдер алынды. Алынған криогельдердің қасиеттері – морфологиялық сипаттамалары, ісіну кинетикасы, гельдердің механикалық қасиеттері мен құрылымы зерттелді. Сканерлеуші электронды микроскопияның көрсеткіштері кеуекті матрицаны көрсетеді, байланысатын кеуектер жүйесі бар. Геллан концентрациясының жоғарылауымен кеуектер санының өсуі байқалады. Криогель тесіктерінің орташа диаметрлері анықталды. Криогель үлгілерінің ісіну дәрежесі есептелген. Геллан – 2% жоғары концентрациясында алынған криогельдерде 18,2 және 19,4 г/г ісіну дәрежесінің жоғары мәндері байқалады. Криогельдердің механикалық беріктігін зерттеу нәтижелері геллан концентрациясының жоғарылауымен Юнг Модулінің ұлғаюын, сондай-ақ сынамалардың сығылу коэффициентінің 99%-на жеткенде де сынудың болмауын көрсетеді. Криогельдердің механикалық қасиеттері материалдардың осы түрінің артықшылықтарының бірі болып табылады, өйткені олар бірнеше рет және қайтымды сыртқы механикалық әсерге ие. Синтезделген геллан негізіндегі криогельдердің химиялық құрылымы ИҚ-Фурье спектроскопиясы арқылы дәлелденген. Криогель үлгілерінің ИҚ спектрлерінде гелланның құрамына кіретін функционалдық топтардың деформациялық және валенттік тербелістерінің сипаттамалық шыңдары анықталды.

1. Ertürk G., Mattiasson B. Cryogels-versatile tools in bioseparation. – J. Chromatography A 1357, 2014. – 24-35.

2. Okay O., Lozinsky V.I. Synthesis and Structure-Property Relationships of Cryogels – Advances in Polymer Science 263. – 2014. – 103-153.

3. Plieva F.M., Oknianska A., Degerman E., Galaev I.Y., Mattiasson B. Novel supermacroporous dextran gels. – J. Biomater. Sci., Polym. Ed. 17. – 2006. – 1075-1092.

4. Arvidsson P., Plieva F.M., Lozinsky V.I., Galaev I.Y., Mattiasson B. Direct chromatographic capture of enzyme from crude homogenate using immobilized metal affinity chromatography on a continuous supermacroporous adsorbent. / J. Chromatography A 986. – 2003. – 275.

5. Lozinsky V.I., Vainerman E.S., Korotaeva G.F., Rogozhin S.V., Study of cryostructurization of polymer systems – III. Cryostructurization in organic media / Colloid Polym.Sci. 262. – 1984. – 617622.

6. Lozinsky V.I., Vainerman E.S., Ivanova S.A., Titova E.F., Shtil’man M.I., Belavtseva E.M., Rogozhin S.V., Study of cryostructurization of polymer systems. / VI. The influence of the process temperature on the dynamics of formation and structure of cross-linked polyacrylamide cryogels, ActaPolym. 37, 1986. – 142-146.

7. Tanaka Sh. and Nishinari K. Unassociated Molecular Chains in Physically Crosslinked Gellan Gels. / Polymer Journal. – Vol. 39. – 2007. – 397-403.

8. Muthukumar Th, Song J. E. and Khang G. Biological Role of Gellan Gum in Improving Scaffold Drug Delivery, Cell Adhesion Properties for Tissue Engineering Applications / Molecules, 4514, 2019. – 1-22.

9. de Souza F.S., de Mello Ferreira I.L., da Silva Costa M.A., de Lima A.L.F., da Costa M.P.M. Evaluation of different methods to prepare superabsorbent hydrogels based on deacetylated gellan / Carbohydrate Polymers 148. – 2016. – 309-317.

10. Kudaibergenov S.E., Tatykhanova G.S., Klivenko A.N. Complexation of macroporous amphoteric cryogels based on N,N-dimethylaminoethyl methacrylate and methacrylic acid with dyes, surfactant, and protein / Journal of applied polymer science. ‒ Vol. 133. – № 3. – 2016. – 19.

11. Тарасевич Б.Н. ИК спектры основных классов органических соединений. Справочные материалы / М.: МГУ им. М.В. Ломоносова, химический факультет, кафедра органической химии. – 2012. – 55.