ОРНАМЕНТІ ОЮ СТАНОГЫ ҮШІН МЕХАТРОНИКА НЕГІЗІНДЕГІ ИНТЕЛЛЕКТУАЛДЫ БАСҚАРУ ЖҮЙЕСІН ЖАСАУ
https://doi.org/10.53360/2788-7995-2025-3(19)-19
Аңдатпа
Мақалада мехатрониканың теориялық негіздері мен заманауи ғылыми-техникалық бағыттар арасындағы байланыс, сондай-ақ алынған білімдердің практикалық қолданылуы қарастырылады. Мехатроника ғылым мен техниканың өзара бірігуі негізінде интеллектуалды машиналарда қозғалыс функцияларын жүзеге асыратын жаңа функционалды модульдер мен жүйелерді әзірлеуді мақсат етеді. Зерттеу аясында орнаменттерді дәл кесуге арналған, жоғары дәлдікке, бейімделгіштікке және интеллектуалды басқару жүйесіне ие арнайы мехатрондық станок әзірленіп, іске асырылды. Құрылғы функционалды қозғалыстарды жүзеге асыруда икемділік пен миниатюризация талаптарын ескере отырып жұмыс істейді. Мақалада автоматты басқару, информатика, механика және микроэлектроника принциптеріне негізделген мәліметтер берілген. Ұсынылған станок мехатрондық жүйелердегі сенсор – контроллер – атқарушы механизм («роботтандырылған триада») арасындағы өзара байланыстың нақты жүзеге асуын көрсетеді. Бұл жоғары деңгейдегі әмбебаптылығымен ерекшеленеді және әртүрлі технологиялық тапсырмаларға бейімделе алады, соның ішінде декоративті элементтерді жасау, күрделі контурларды өңдеу және жекелендірілген бұйымдарды өндіру. Бұл мехатрониканы шағын сериялы және дара өндірісте қолданудың өзектілігін дәлелдейді, әсіресе өндірістік үдерістердің цифрлық трансформациясы жағдайында. Сонымен қатар, бұл жұмыс академиялық зерттеулер мен инженерлік тәжірибенің интеграциясының тиімділігін көрсетеді.
Авторлар туралы
К. П. АманҚазақстан
Күлнәр Панабекқызы Аман – техника ғылымдарының кандидаты, «Информатика және ақпараттық технологиялар» кафедрасының доценті
030000, Қазақстан Республикасы, Ақтөбе қ., А. Молдағұлова көшесі, 34А
А. А. Мусина
Қазақстан
Алла Александровна Мусина – Жүйелік талдау және басқару мамандығы бойынша магистр, «Информатика және ақпараттық технологиялар» кафедрасының оқытушысы
030000, Қазақстан Республикасы, Ақтөбе қ., А. Молдағұлова көшесі, 34А
Д. Д. Елубаева
Қазақстан
Дина Джумаевна Елубаева – магистр, «Информатика және ақпараттық технологиялар» кафедрасының оқытушысы
030000, Қазақстан Республикасы, Ақтөбе қ., А. Молдағұлова көшесі, 34А
Әдебиет тізімі
1. Мехатроника / Пер. с яп. С.Л. Масленникова; под ред. В.В. Василькова. – М.: Мир, 1988. – 318 с.
2. Шоланов К.С. Основы мехатроники и робототехники: учебник для студентов технических специальностей вузов Казахстана / К.С. Шоланов. – Алматы: ЭВЕРО, 2015. – 126 с.
3. Мировые тренды развития. В помощь кураторам студенческих групп. Сб. 2 / под ред. акад. НАН РК А. М. Газалиева. – 3-е изд., перераб. и доп. – Караганда: Изд-во Карагандинского государственного технического университета, 2016. – 217 с.
4. Авдеева Н.А. Mechatronics and Robotics – Мехатроника и робототехника: учеб. пособие по англ. яз. / Н.А. Авдеева; Владим. гос. ун-т им. А.Г. и Н.Г. Столетовых. – Владимир: Изд-во ВлГУ, 2018. – 72 с.
5. Шалобаев Е.В. Современное состояние и перспективы развития основных понятий в области мехатроники / Е.В. Шалобаев, Р.А. Толочка // Научно-технический вестник информационных технологий, механики и оптики. – 2014.
6. Tolocka R.T. Adaptive mechanics for mechatronics / R.T. Tolocka // The 22th Working Meeting of the IFToMM PC for Standardization of Terminology, June 29 – July, 2008. – Villeurbanne, France, Lyon, 2008. – P. 25-29.
7. Vision system for the navigation of a mobile robot / G. Saldaría Gonzalez et al // Computacion y Sistemas. – 2018. – Vol. 22. – P. 301-308.
8. Kumar S. Leapfrogging to Education 4.0: Student at the core / S. Kumar, R. Pankaj // EY and the Federation of Indian Chambers of Commerce & Industry. – 2017.
9. Tao B. Design of an intelligent mechatronics system based on fuzzy-PID control for laser cutting applications / B. Tao, C. Liu // Sensors and Actuators A: Physical. – 2018. – Vol. 279. – P. 356-364.
10. Faria A.C.C. Mechatronics: A Study on Its Scientific Constitution and Association with Innovative Products / A.C.C. Faria, S.C.M. Barbalho // Applied System Innovation. – 2023. – Vol. 6, № 4. – P. 72.
Рецензия
Дәйектеу үшін:
Аман К.П., Мусина А.А., Елубаева Д.Д. ОРНАМЕНТІ ОЮ СТАНОГЫ ҮШІН МЕХАТРОНИКА НЕГІЗІНДЕГІ ИНТЕЛЛЕКТУАЛДЫ БАСҚАРУ ЖҮЙЕСІН ЖАСАУ. Шәкәрім Университетінің Хабаршысы. Техникалық ғылымдар сериясы. 2025;(3(19)):173-182. https://doi.org/10.53360/2788-7995-2025-3(19)-19
For citation:
Aman K.P., Musina A.A., Elubaeva D.D. DEVELOPMENT OF AN INTELLIGENT CONTROL SYSTEM FOR AN ORNAMENT CUTTING MACHINE BASED ON MECHATRONICS. Bulletin of Shakarim University. Technical Sciences. 2025;(3(19)):173-182. (In Russ.) https://doi.org/10.53360/2788-7995-2025-3(19)-19
                    














            