«ТҼУИЛАТ ҼҺЛ ҼС-СУННҼ» ТҼПСІРІ ЖҼНЕ ОНЫҢ ҚАЙНАРКҾЗДЕРІ

   Бұл мақалада «Тәуиләт» қайнаркӛздерінің әр қайсысына жеке-жеке тоқталып, деректанулық және исламтанулық тұрғыдан талдау жасалады. Матуридидің тәпсірінің тек қана риуаятпен шектелмейтін, дираят пен полемикалық әдіске негізделгендігі дәлелденеді. Тәпсірші ғұламаның  ӛз кезеңіне дейін  жазылған тәпсірлерді жетік меңгергендігі, хадистер мен риуаяттардың тізбегіне қатысты қалыптасқан сыни әдіснаманы дираят әдісімен ұштастыра отырып, риуаяттарды белгілі бір жүйемен Құранға жүгіндіргендігі баяндалады. Сондай-ақ, аталған еңбекті Матуридиге тиесілі емес дейтіндерге жауап беріледі.
   Бұл кітап –Матуридидің Құран аяттарын түсіндірудегі ерен еңбегінің жемісі. Зерттеу барысында кӛзіміз жететіндей бұл еңбекте бүгінгі күннің ӛзінде мұсылмандардың арасында ӛзекті мәселелерге кіріспе жасалған, мәселелер әртүрлі қырынан қарастырылып, талданған, нақыл (діни мәтіндер) мен ақыл негізінде Құран аяттары мен түйткілді мәселелерге түсіндірмелер берілген.

1. Badrud-din Zarkashi. Burxan fi Ulum al-Kuran. – Damask: ―Ixiya kutub arabiya‖ 1957. – T. I – 1652 b.

2. Мҧхаммед ибн Ахмед Ҽбу Бҽкір Алҽуддин Ҽс-Самарқанди, Шарху Тҽуилҽтул Матуриди, Сулеймания кітапханасы (жазба). Хамидия, № 176, 2а.

3. Ҽбу Мaнсур ҽл-Мaтуриди. Тaуилaт aһли суннa. Бейрут: ―Кутуб илмия‖ 2005. – Т. I – 638 б.

4. Даууди Шамсуддин Мухамед ибн Ҽли, Табақату ҽл-Муфассирин, 2 том, Бейрут, дар ҽл-кутуб илмия, 1983.

5. Абдулкҽрим Зҽйдҽн «Ҽл-Мҽдхал лидирасҽтиш Шариғатил Исламия», Бағдат, 1969, 130-135 б.

6. Ҽбу Абдулла Шҽмсуддин Мҧхаммед Ҽз-Зҽһҽби, Тҽзкиратул хуффҽз, Бҽйрут, 1 том, 178-183 б.

7. Ибн Халликан Шамсуддин Ахмед ибн Ҽбу Бҽкір, Уҽфҽятҥл аян уҽ ҽнбҽ у ҽнбҽ и заман, I-VIII, Бейрут 1978, 329-330 б.

8. Мҧхaммед Ибрaһим Шaриф. Бухус фи тaфсир Қҧрaн Кaрим. // [Электронды aдрес: www.Kt-b.com]