ТАМАҚ БИОТЕХНОЛОГИЯСЫНДА ҚОЛДАНУ ҮШІН СҮТ ҚЫШҚЫЛЫ БАКТЕРИЯЛАРЫНЫҢ ЭКЗОПОЛИСАХАРИД ӨНДІРЕТІН ШТАММДАРЫН СКРИНИНГІЛЕУ

Мақалада отандық дәстүрлі ашытылған сүт өнімдерінен оқшауланған сүт қышқылы бактерияларының технологиялық қасиеттері мен экзополисахаридтер синтездеу қабілетін зерттеу нәтижелері келтірілген. Штаммдарды идентификациялау MALDI-TOF MS және API 50CHL әдістерін қолдану арқылы жүргізілді. Барлық тексерілген штамдар сүтте жақсы өсу қабілетін көрсетті. 24 сағаттық инкубациядан кейін олар йогуртқа ұқсайтын біртекті, тығыз консистенцияны қалыптастырды және ашытылған сүт өнімдеріне тән жағымды хош иіске ие болды.
Технологиялық көрсеткіштер бойынша Lactobacillus acidophilus 3.7 және Lactobacillus acidophilus 3.10 штамдары ең жақсы нәтиже көрсеткенін атап өткен жөн: жасушалардың жалпы саны сәйкесінше 3,6 ± 2,3×10⁸ және 1,8 ± 4,0×10⁹ КТБ/мл, ал ph мәндері 3,6 және 3,7 болды. Зерттелген тоғыз штамның сегіз штаммы оң экзополисахарид өндіретін белсенділік көрсеткені анықталды. Бұл штамдар пробиотикалық қасиеттерді одан әрі зерттеу шеңберінде қолдану үшін кейіннен бағалау үшін таңдалып алынды.
Жүргізілген скрининг нәтижелері бойынша Lb, paracasei 4.2 штаммы жоғары экзополисахарид-өндіру белсенділігін көрсетті.

1. Sandford P.A. Microbial polysaccharides: new products and their commercial applications / P.A. Sandford, I.W. Cotterell, D.J. Pettitt // Pure and Applied Chemistry. – 1984. – № 56. – P. 895-897.

2. Guezennec J. Bacterial exopolysaccharides from unusual environments and their applications / J. Guezennec // The Perfect Slime: Microbial Extracellular Polymeric Substances (EPS) / H.C. Flemming, T.R. Neu, J. Wingender // N. Y.: Springer, 2016. – P. 135.

3. Kumar A.S. Bacterial exoolysaccharides – a perception / A.S. Kumar, K. Mody, B. Jha // Journal Basic Microbiology. – 2007. – V. 47. – P. 103-117.

4. Leroy F. Advances in production and simplified methods for recovery and quantification of exopolysaccharides for applications in food and health / F. Leroy, L. De Vuyst // Journal of dairy science. – 2016. – V. 99, № 4. – P. 3229-3238.

5. Schmid J. Bacterial exopolysaccharides: biosynthesis pathways and engineering strategies / J. Schmid, V. Sieber, B. Rehm // Frontiers in microbiology. – 2015.

6. Microbial Exopolysaccharides for Biomedical Applications / S. Vasiliu et al // Frontiers in Biomaterials: Unfolding the Biopolymer Landscape. – Sharjah: Bentham Science Publishes UAE. – 2016. – V. 2. – 180 p.

7. The potential biotechnological applications of the exopolysaccharide produced by the halophilic bacterium Halomonas almeriensis / I. Llamas et al // Molecules. – 2012. – № 17. – Р. 7103-20.

8. Sutherland IW. Novel and established applications of microbial polysaccharides / IW. Sutherland // Trends Biotechnol. – 1998. – № 16. – Р. 41-6.

9. Bernal P. Promising biotechnological applications of antibiofilm exopolysaccharides / P. Bernal, M.A. Llamas Promising // Microb. Biotechnol. – 2012. – № 5. – Р. 670-673.

10. Zajšek K. Cultivating conditions effects on kefiran production by the mixed culture of lactic acid bacteria imbedded within kefir grains / K. Zajšek, A. Goršek, M. Kolar // Food Chem. – 2012. – № 139(1-4). – Р. 970-977. https://doi.org/10.1016/j.foodchem.2012.11.142.

11. 'Ropy'phenotype, exopolysaccharides and metabolism: Study on food isolated potential probiotics LAB / S. Cirrincione et al // Microbiological research. – 2018. – № 214. – Р. 137-145.

12. Ruas-Madiedo P. Invited Review: Methods for the Screening, Isolation, and Characterization of Exopolysaccharides Produced by Lactic Acid Bacteria / P. Ruas-Madiedo, C.G. de los ReyesGavilán, // Journal of Dairy Science. – 2005. – № 88(3). – Р. 843-856. https://doi.org/https://doi.org/10.3168/jds.S0022-0302(05)72750-8.

13. Ahmad N.H. Microbial polysaccharides and their modification approaches: a review / N.H. Ahmad, S. Mustafa, Y.B. Che Man // Int. J. Food Prop. – 2015. – № 18. – Р. 332-347.

14. Physical characterization of exopolysaccharide produced by Lactobacillus plantarum KF5 isolated from Tibet kefir / Y. Wang et al // Carbohydr. Polym. – 2010/ – № 82. – Р. 895-+903.

15. Patel A. Food and health applications of exopolysaccharides produced by lactic acid bacteria / A. Patel, J. Prajapat, // Advances in Dairy Research. – 2013. – Р. 1-8.

16. Fontana C. Structural studies of the exopolysaccharide from Lactobacillus plantarum C88 using NMR spectroscopy and the program CASPER / C. Fontana, S. Li, Z. Yang, G. Widmalm // Carbohydrate research. – 2015. – № 402. – Р. 87-94.

17. Production of exopolysaccharides by Lactobacillus helveticus MB2-1 and its functional characteristics in vitro / W. Li et al // LWT – Food Science and Technology. – 2014. – № 59(2, Part 1). – Р. 732-739. https://doi.org/https://doi.org/10.1016/j.lwt.2014.06.063.

18. Oleksy-Sobczak M. Exopolysaccharides production by Lactobacillus rhamnosus strains – Optimization of synthesis and extraction conditions / M. Oleksy-Sobczak et al // Lwt. – 2020. – № 122. – Р. 109055. https://doi.org/https://doi.org/10.1016/j.lwt.2020.109055.

19. Exopolysaccharide from Lactobacillus fermentum Lf2 and its functional characterization as a yogurt additive / E.C. Ale et al // J Dairy Res. – 2016. – № 83(4). – Р. 487-492. https://doi.org/10.1017/s0022029916000571.