ИСЛАМ ДІНІНДЕГІ «БАҚЫТ» КОНЦЕПТІСІ

   Бұл мaқaлaдa, араб-мұсылман қоғамындағы діни түсініктерге негізделген «Бақыт»  ұғымы  жайлы  мәліметтерді  топтастырып,  «Бақыт»  концептісінің мұсылман қоғамындағы орнын анықтауға талпыныс жасалады. Исламдағы «Бақыт» ұғымының негіздерін және теориялық маңыздылығын талдау барысында Құран мен Хадис мәтініндегі «Бақыт» ұғымы, оның қолданысы, отандық және араб-мұсылман ғалымдардың «бақыт» жайында ойларын келтіреміз. Исламда «Бақыт» концептісі туралы салыстырмалы теориялық зерттеу әдістерін қолданамыз. Ислам дінінде Құран аяттарында келгендей, мұсылман адам осы ӛмірде білім алып, оған амал етумен қатар, ақыретте «Саъадатул-қусуа» шексіз бақытқа қол жеткізу үшін үміттеніп, Жаратушы Алладан дұға етіп сұрау керектігі баян етіледі. Мүміндер дүниелік ӛмірінен кейін басталатын жаңа ӛмірге, яғни мәңгілік ӛмірге сеніп, шынайы ӛмір мен шексіз бақыттың тек ақыретте ғана болатынына сенімді. Діни мәтіндерде мәңгілік жан мәңгілік бақыттың дәмін татумен ғана бақытты деген мағыналары қарастырылады. Материалдық бақыт адамды шынайы бақытты ете алмайтыны діни түсініктер аясында тұжырымдалады. Ғалымдардың «бақыт» жайлы айтылған ойлары келтіріліп құатталады. Ислам дінінде күнәларды жасаудан ада болып, мәңгілік бақытқа кенетелетіні діни мәтіндер келтіріледі.

1. Абдел Насир Юсуф Абде & Кахри Салих. ‗The literature of Happiness ―with reference of the Philosophy of Happiness in Islam‖‘. Journal of Islamic Studies and Culture. Vol. 3, − No. 2 − 2015. − Pp. 179-194.

2. Ҽл-Исфахани Р,. ‗Мутлулуун казанылмасы‘, ауд. Лутфи Доган, Бахар баспасы. Стамбул, 1983. − 59 б.

3. Ҽл-Исфахани Р., ‗Мутлулуун казанылмасы‘, ауд. Лутфи Доган, Бахар баспасы. Стамбул, 1983. − 109-110 бб.

4. Алтынташ Х. ‗Ислам Ахлакы, Акчаг баспасы Ankara, 1999. − 340 б.

5. Абу Жҥсіп ҽл-Кинди. ‗Фелсефи Рисалелер‘ ауд. Махмут Кайя, Із баспасы ҥйі Стамбул, 1994. − 71 б.

6. Ҽбу Наср Мухаммад ҽл-Фараби.‗Рисалатут − Танбиһ ҽла Сҽбилис-Саъада‘, Маншуратуль-Жамиъа ҽл-Урдуния. Амман, 1987. − 177 б.

7. Ҽл-Маъани cҿздігі. ‗Бақыт сҿзінің синонимдері‘ [электрондық ресурс] URL: https://www.almaany.com/ar/thes/ar-ar/%d0%a8%d1%96%d0%a8%e2%84%96%d0%a8%c2%a7%d0%a8%d0%87%d0%a8%c2%a9/

8. Бедиа A.‗Ахлақ Ойретлери‘, Стамбул, 1970. − 21 б.

9. Бурхан Улутан. Фараби Фелсефеси‘, Стамбул, 2000. − 32 б.

10. Жад ҽл-Маулҽ М. А.,‗Ҽл-Халқу ҽл-Камил‘, Муассасату ар-Рисаля –Бейрут, Дар Қутайба – Дамаск, 1-том, 4102. − 229 б.

11. Зҽхҽби Ҽбу Абдулла Мухаммед бин Ахмед Мизан ҽл-Иътидҽл‘, Дҽр ҽл-Кутуб ҽл-ъилмия,Бейрут, 2- том, 1995. − 294 б.

12. Зҽхҽби Ҽбу Абдулла Мухаммед бин Ахмед, Ҽл-Кашиф фи маърифати мҽн лҽху Риуаятун фи ҽл-кутуб ҽс-ситтҽ‘, Дҽр ҽл-Қиблҽ, Джидда, 2-том, 1992. − 166 б.

13. Ҽбу Мухаммед б. Иса, ‗Сунҽн Тирмизи, ‗Кадар‘, Чаъры баспасы, Стамбул, 1992. − 15 б.

14. Ибн Манзур,‗Лисан ҽл-Араб‘. 3-том. Бейрут, 2008. − 214 б.

15. Ибрахим б. Х. ҽл-Қаъид. ‗Далилука аш-шахси илҽ ас-саъада‘, 2015. − 37 б.

16. Ибн Мҽжа, ‗Ҽдеп‘, 57.‗Мисбах аз-Зажаж ала Сунҽн ибн Мҽжа‘, Дар ал-Арабия, Бейрут, 4-том, 1983. − 134 б.

17. Ибн Хажар ҽл-Асқалани, Фҽтх ҽл-бари Бухари, ‗Білім‘, 33, ‗Риқақ‘, 51; Ахмад, Муснҽд, 2-том, 2008. − 373 б.

18. Кадемоглу М. Р., ‗Саадет‘, Шамиль Ислам Ансиклопедиси, Стамбул, 1992. − 297 б.

19. Кылыч Р., ‗Ахлакын Дини Темели‘, Тҥркияның діни қоры баспасы, Анкара, 1992. − 2 б.

20. Мискауех A. A.,‗Ахлакын Олгулаштырылмасы‘, ауд. Кайяоглу И., Мҽдениет министрлігі баспасы, Анкара, 1983. − 72 б.

21. Халифа А. ‗Қҧран Кҽрім қазақша мағына жҽне тҥсінігі‘. Алматы, 2000, − 476 б.

22. Хасан И. ‗Куранда мутлулук (Магистрлік диссертация)‘ Анкара, 1997. − 5 б.

23. Хасан И.‗Куранда мутлулук (Магистрлік диссертация)‘ Анкара, 1997. − 141 б.

24. Хамдан, A. ‗A case study of a Muslim client: Incorporating religious beliefs and practices‘, Journal of Multicultural counseling and development, 35 (2), 2007. − 92-100 бб.

25. Чаърыжы М, ―Саадет‖, Исламдық діни энциклопедиясы, 35/321; Зия Кескин, Ибн Мискавейхин мутлулук анлайышы, (Магистрлік диссертация, Эрджиес университеті, Ҽлеуметтік ғылымдар институты, Кайсери) 2011. − 105-107 бб.

26. Чамбиби H. M.,‗Шахсиет Тербиесі ме Газали‘, Стамбул, 1983. − 236 б.