ТАМАҚ ҚАПТАМАЛАРЫНДАҒЫ АУЫР МЕТАЛДАРДЫ СУЛЫ ЕРІТІНДІДЕ АТОМДЫҚ АБСОРБЦИЯЛЫҚ СПЕКТРОМЕТРИЯ ӘДІСІМЕН АНЫҚТАУ

Азық-түлік сапасы мен қауіпсіздігі тамақ өнеркәсібінің маңызды аспектілерінің бірі болып табылады. Азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз етудің негізгі факторларының бірі қаптамамен қамтамасыз етіледі. Азық-түлік қаптама материалдарының көбеюі тұтынуға қауіпсіз өнімдер мен брендтерге сұраныс тудырады. Сапасы төмен қаптамалардың қолданылуына байланысты азықтүліктің бүлінуі кәсіпорындар мен тұтынушыларға үлкен шығын әкеледі. Бөлшек саудада қолданылатын іс-тәжірибелердің тиімділігіне қарамастан, қолданылатын материалдар және олардың азық-түлікпен өзара әрекеттесуі түріндегі көптеген мәселелер бар. Сонымен қатар, зиянды заттарды қаптама материалдардан азық-түлікке тасымалдануы қазіргі күнде өзекті мәселелердің бірі болып келеді. Бұл зерттеуде Қазақстан Республикасында тамақ өнімдерінде пайдаланылатын түрлі қаптамаларда ауыр металдардың миграция көлемін айқындау нәтижелері ұсынылады. Ауыр металдардың миграциясын анықтау қаптамалардың су сорындысының атомдық абсорбциялық спектрометрия әдісімен жүргізілді. Жүргізілген зерттеулердің практикалық құндылығы тағамдық қағаз қаптамаларының бірнеше түрлерінің құрамындағы қорғасын, мырыш және хромның миграциялау мөлшерін зерттеу болып табылады. Зерттеу нәтижесінде азық-түлік қаптамаларындағы хром миграциясының орташа мөлшері ТР/ТС 005 2011 "Қаптама қауіпсіздігі туралы"  елгіленген талаптарға сәйкес келетіні анықталды, қорғасын мен мырыш миграциясының мәндері  ехникалық Регламентте белгіленген шектерге жақын болды, яғни, қайталама целлюлоза талшығының көзі ретінде алдын ала өңдеусіз қайта пайдалануға болатын жағдайда, адам денсаулығына ықтимал қауіп ретінде қарастырылуы керек.

1. О принятии технического регламента Таможенного союза «О безопасности упаковки»: РК, Решение Комиссии таможенного союза от 16 августа 2011 года № 769.2011. https://adilet.zan.kz/rus/docs/H11T0000769.

2. СТ РК 1788-1-2008. Упаковка. Требования к измерению и установлению четырех тяжелых металлов и других опасных субстанций в упаковке и их поступлениям в окружающую среду. Часть 1. Требования к измерению и установлению четырех тяжелых металлов в упаковке. – Введ. 2008-10-16. – Астана.: Гос. стандарт РК: Каз. Ин-т стандартизации и сертиф., 2008. – 31 с.

3. Leks-Stepien J. Paper packaging materials and food safety / J. Leks-Stepien // Int. Circ. Educ. Inst. Graph Arts Technol. Manag. – 2011. – № 4. – Р. 49-51.

4. Duran A. Evaluations of metal concentrations in food packaging materials: Relation to human health / A. Duran, M. Tuzen, M. Soylak, // Atomic Spectroskopy. – 2013. – № 3. – Р. 99-103.

5. Hutton T. Food packaging: An introduction, Key topics in food science and technology / T. Hutton // Campden and Chorleywood Food Research Association Group. – 2003. – № 7. – Р. 108.

6. Dr Alistair Industry Guideline for the Compliance Paper and Board Materials and Articles for Food Contact / Dr Alistair, Pira International // The European paper and board food packaging chain. – 2012. – Issue № 2.

7. European Commission (EC) Regulation 94/62 on ackaging and packaging / European Union, Brussels, Belgium. – 2012. https://leap.unep.org/en/countries/eu/national-legislation/europeanparliament-and-council-directive-9462ec-packaging-and.

8. Commission Regulation (EU) No 94/62 «Packaging and Packaging Waste», European Parliament and Council. – 2015. – Р. 22-23.

9. Mertoğlu Elmas G. The effect of colorants on the content of heavy metals in recycled corrugated board papers / G. Mertoğlu Elmas // BioResources. – 2017. – № 2. – Р. 2690-2698. https://doi.org/10.15376/biores.12.2.2690-2698.

10. Tiggelman I. Migration of Organic Contaminants through Paper and Plastic Packaging / I. Tiggelman // Master's Thesis, Stellenbosch University, Stellenbosch, South Africa. – 2012. – Р. 57-58.

11. Ahmadkhaniha R. Identification of Suspected Hazardous Chemical Contaminants in Recycled Pastry Packaging / R. Ahmadkhaniha, N. Rastkari // Acta Scientiarum Polonorum Technologia Alimentaria. – 2017. – № 16. – Р. 33-41.

12. Food Contact Materials - Metals and Alloys / D.L. Cederberg et al // Nordic Guidance for Authorities, Industry and Trade, Nordic Council of Ministers. – 2015. https://doi.org/10.6027/TN2015-522.

13. Xue M. Determination of Heavy Metals (Pb, Cd, Cr and Hg) in Printed Paper as Food Packaging Materials and Analysis of Their Sources / M. Xue, S. Wang, C. Huang // CIESC Journal. – 2010. – № 12. – Р. 32.

14. Conti M.E. Heavy metals in food packagings: The state of the art / M.E. Conti // IFCS: Intergovernmental Forum on Chemical Safety Global Partnerships for Chemical Safety: Contributing to the 2020 goal, University of Rome, Italy. – 2008.

15. Elmas G.M. Toxic metals in paper and paperboard food packagings / G.M. Elmas, G. Çınar, // Bioresources. – 2018. – № 4. – Р. 7560-7580.