ИМАМ МАТУРИДИДІҢ ҒЫЛЫМИ ӘДІСІ ЖӘНЕ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ
Аңдатпа
Мақалада Мауараннахр аймағында ілімі мен ғылыми әдіснамасы діни рационализмге негізделетін әһлі рай мектебінің белді ғалымдарының бірі – Әбу Мансұр әл-Матуридидің ғылыми әдісіне талдау жасалады. Имам Матуридидің антропоцентристік діни санаға, ақыл қорытындыларына қаншалықты мән бергені, оның ақыл мен діни мәтінді қалай үйлестіргені аңдатылады. Сонымен қатар имам Матуридидің ғылыми әдісінің мұғтазилиттермен салыстырғанда діни мәтінге көбірек негізделетіні дәлелденеді. Бұған қоса теологиялық мәселе төңірегінде таласқа түскен «нақылшылар», «рационалистер» және «сопылар» арасындағы айырмашылықтарды атап көрсету арқылы, діни танымда ақылдың орны айтарлықтай маңызды екендігі баяндалады. Имам Матуридидің пікірінше, «ақылға негізделген дәлел», негізгі бес сезім мүшесі арқылы қол жеткізілген мәліметтерді ақылға салып саралау нәтижесінде пайда болады.
Авторлар туралы
А. ӘкімхановҚазақстан
Алматы
Н. Шадекұлы
Қазақстан
Алматы
Ж. Рахымғазиев
Қазақстан
Алматы
С. Шәкизада
Қазақстан
Алматы
Әдебиет тізімі
1. Ак A. Büyük Türk Alimi Maturidi ve Maturidilik. ‒ İstanbul: Bayrak matbaası, 2008. ‒ 216 s.
2. el-Maturidi, Ebu Mansur Muhammed ibn Muhammed. Kiabüt-Tevhid Açıklamalı Tercüme / çev. B. Topaloğlu. ‒ İstanbul: T.C.D. Vakfı İSAM, 2014. ‒ 613 s.
3. Құран Кәрім қазақша түсіндірмелі аударма / ауд. А.Б. Әкімханов., Н.С. Анарбаев. ‒ Алматы: Көкжиек баспасы, 2015. ‒ 624 б.
4. Бәсәллум М. Муқаддимат тахқиқ Тә’уиләт әһл әс-суннә // Тә’уиләт әһл әс-суннә. ‒ Бейрут: Дар әл-кутуб әл-‛илмия, 2005. ‒ Т. 1. ‒ 343 с.
5. Молла Али әл-Қари, «Шәрһу әл-Фиқһ әл-Әкбар», – Дамаск: Дәрун Нәфәәйс, 2009. – 271 б.
6. М. Ибн Асғад, «Шарх әл-῾Ақайд әл-῾Адудия», ‒ Каир: әл-Матбаа әл-хайрия, 1904. 179-180 бб.
7. Шахристани, Әбу-л-Фатх Мухаммад ибн ‛Абд әл-Кәрим. Әл-Миләл уә-н-нихал / тахқиқ А.А. Мәһнә., А.Х. Фаур. ‒ Бейрут: Дар әл-Ма‛рифа, 1993. ‒ Т. 1. 658 с.
8. Т. Голд, «әл-῾ақида уә әш-шари῾а фи әл-Ислам», / ауд. М. Ю. Муса. ‒ Каир: Дәр әл-Катиб, 1942. 99 б.
9. М.Ә.А. Әбу әл-Хайр, Ақидат әл-Ислам уә әл-Имам әл-Матуриди. ‒ Дакка: әл-Муәссәсә әл-исламия, 1983. 550 б.
Рецензия
Дәйектеу үшін:
Әкімханов А., Шадекұлы Н., Рахымғазиев Ж., Шәкизада С. ИМАМ МАТУРИДИДІҢ ҒЫЛЫМИ ӘДІСІ ЖӘНЕ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ. Шәкәрім Университетінің Хабаршысы. Техникалық ғылымдар сериясы. 2020;(3(91)):369-372.
For citation:
Akimkhanov A., Shadekuly N., Rahimgaziyev Zh., Shakizada S. SCIENTIFIC METHOD AND SPECIFICATION OF IMAM MATURIDI. Bulletin of Shakarim University. Technical Sciences. 2020;(3(91)):369-372. (In Kazakh)