ПАВЛОДАР Қ. ЖАҒДАЙЫНДА ЖЕМІС ДАҚЫЛДАРЫ ЗИЯНКЕСТЕРІНІҢ ТҮРЛІК ЖӘНЕ САНДЫҚ ҚҰРАМЫНЫҢ БАҒАСЫ

Жеміс дақылдарының зиянкестері мен олардың зиянын азайтуда: негізгі зиянкестердің биологиялық ерекшеліктерін терең зерттеу; абиотикалық және биотикалық факторлардың олардың санының динамикасының өзгеруіне әсерін бағалау; осы зиянкестердің зияндылығының экономикалық шегін әзірлеу және интеграцияланған күрестің жекелеген әдістерінің тиімділігін бағалау. Мақалада Павлодар қ. аумағындағы бақша дақылдарының зиянкестерінің түрлік құрамын зерттеу нәтижелері, олардың санының динамикасының бағасы және оның қоршаған орта факторларына тәуелділігі, мәдени өсімдіктерге келтірілген зияны, түрлердің экономикалық зияндылық шегін анықтамасы және оның химиялық қорғаныс құралдарын қолданудың орындылығын ескере отырып негіздемесі келтірілген. Бақылау жылы вегетациялық кезеңде қалыпты ылғалды ауа-райы ықпал еткен бітенің, калифорниялық сымырдың масштабты көбеюі байқалды. Жеміс дақылдары зиянкестерінің байқалатын түрлерінің саны экономикалық зияндылық шегінен асып түсті, бұл инсектицидтермен химиялық өңдеу жүргізу қажеттілігін анықтады.

1. Исин М. М. Вредители сада. – Алма-Ата : Кайнар, 1986. – 264 с.

2. Захвакин Ю.А. Общая энтомология. – М. : Колос, 2001. – 376 с.

3. Чернышев В.Б. Сельскохозяйственная энтомология (экологические основы). – М. : Триумф, 2012. 232 с.

4. Славгородская-Курпиева Л.Е., Сизых Л.М. Калифорнийская щитовка Quadraspidiotus perniciosus (Homoptera, Diaspididae) в садах предгорного Крыма и современные средства, ограничивающие ее вредоносность // Экосистемы, их оптимизация и охрана. – 2010. – Вып. 2. – С. 148–152.

5. Балыкина Е.Б., Черный А.М. Система защиты яблони от вредителей в Крыму // Защита и карантин растений. – 2011. – № 2. – С. 47–50.