СЕМЕЙ ҚАЛАСЫНЫҢ ТОПЫРАҒЫНЫҢ ЭКОЛОГИЯЛЫҚ ҚЫЗМЕТТЕРІ ЖҼНЕ МОНИТОРИНГІ

   Мақалада зерттеудің нәтижелері келтірілгендей Қоршаған табиғи ортаның сапасын бақылаудың кешенді жүйесінің маңызды құрамды бӛлімі – топырақтың экологиялық монитронигісі. Миграциялы (ауыспалы) орта болып табылатын су мен атмосфералық ауаға қарағанда, топырақ экожүйенің техногенді ластануының әлдеқайда шынайы және тұрақты индикаторы бола алады.
   Сонымен қоса қоршаған табиғи ортаның сапасын бақылаудың кешенді жүйесінің маңызды құрамды бӛлігі – топырақтың экологиялық монитронигісі. Миграциялы (ауыспалы) орта болып табылатын су мен атмосфералық ауаға қарағанда, топырақ экожүйенің техногенді ластануының әлдеқайда шынайы және тұрақты индикаторы бола алады. Топырақ ластаушы заттардың эмиссиясы мен жер бедерінің құрамды бӛліктеріндегі олардың таралуын тура, әрі нақты бейнелейді. Кӛпшілік жағдайда топырақтардың химиялық ластануларына жиі жүргізілетін бақылаулар топырақ жағдайларының мониторингісін шектейді.

1. МЕМСТ 11.4.3.01-83. «Табиғатты қорғау. Топырақ. Сынама алудағы жалпы талаптар».

2. МЕМСТ 11.4.4.02-84. «Табиғатты қорғау. Топырақ. Химия-лық, бактериологиялық жҽне гельминтологиялық сараптама ҥшін сынам дайындау мен алу ҽдістері».

3. РД 52.18.166-89. Ҽдістемелік нҧсқау «Табиғатты қорғау. Топырақ. Топырақтың сынамалары, ҿсімдік ҿсуін реттеу жҽне пестицид алу ҽдістерінің талаптары».

4. РД 52. 18.286-91. Ҽдістемелік нҧсқау «Топырақ сынамаларын атомдық-абсорбциялық сараптама арқылы су еритін металл формалары (мыс, қорғасын, цинк, никель, кадми, кобальт, хром, марганец) массалық бҿлігін ҿлшеу ҽдісі».

5. Қабышева Ж. К. Топырақтану / Ж. К. Кабышева. – Алматы, ЖШС РПБК «Дҽуір», 2013. − 160 бет.

6. Экологический паспорт города Семей, 2006 год.

7. http://www.popumed.ru/