ЗЕРТТЕУ ЭЛЕКТРОФРИКЦИЯЛЫҚ ӨҢДЕУДІҢ КОНСТРУКЦИЯЛЫҚ БОЛАТТАРДЫҢ МЕХАНИКАТРИБОЛОИЯЛЫҚ ҚАСИЕТТЕРІНЕ ӘСЕРІН ЗЕРТТЕУ

Бұл жұмыста электрофрикциялық өңдеудің параметрлерінің (ағым, өңдеу жылдамдығы) 65Г және 40Х конструкциялық болаттарының механико-трибологиялық қасиеттеріне әсері қарастырылады. Электрофрикциялық өңдеу темір бетонды электродтың беті мен жер өңдеу құралының беттерін бір уақытта балқытуға негізделген, ол төмен вольтты электр доғаларының энергиясын енгізу және судың көмегімен салқындату арқылы жүзеге асырылады. Зерттеу нәтижелері көрсеткендей, электрофрикциялық өңдеу кезінде үлгінің айналмалы электродқа қатысты жылжуы өңделетін қабаттың қалыңдығына әсер етеді. Жоғары жылдамдықпен өңдеу салыстырмалы түрде тереңдігі аз қатаюды қалыптастырып, өтпелі аймақтың үлкен өлшемдерін (шамамен 1 мм) және микроқаттылықтың бірқалыпты төмендеуін қамтамасыз етеді. Төмен жылдамдықпен өңдеуде қабатқа микросынықтардың пайда болуы мүмкін. 65Г болатын электрофрикциялық өңдеу кезінде 300 А ток күші беткі қабаттың микроқаттылығын үш есе арттырады, ал 40Х болатында бұл көрсеткіш төрт есе жоғарылайды, бастапқы мәндермен салыстырғанда (297 HV_0.1 және 238 HV_0.1). 100 А, 200 А және 300 А ток күшімен электрофрикциялық әдіспен қатайтылған 40Х және 65Г болаттарының тозу қарқыны қатайтылмаған болаттармен салыстырғанда 2-3 есе аз, бұл осы әдістің абразивті тозуға қарсы тиімділігін айқындайды.

1. Abrasive wear behaviour of 27MnB5 steel used in agricultural tines / Á. Kalácska et al // Wear. – 2019. – V. 203107. – P. 442-443. DOI: https://doi.org/10.1016/j.wear.2019.203107.

2. Singh J. Abrasive wear behavior of newly developed weld overlaid tillage tools in laboratory and in actual field conditions / J. Singh, S. Singh Chatha, B. Singh Sidhu, // Journal of Manufacturing Processes. – 2020. – V. 55. – P. 143-152. https://doi.org/10.1016/j.jmapro.2020.03.040.

3. Yu J. Induction Cladding of Alloys and Metal-Matrix Composite Coatings: A Review / J. Yu, S. Zhang // Heliyon. – 2024. – V. 10(19). – P. e38866. https://doi.org/10.1016/j.heliyon.2024.e38866.

4. Sankina O.V. Usage of Gray Cast Iron for Hardening of Agricultural Machines' Soil-Tilling Implement / O.V. Sankina, A.S. Sankin, A.A. Logov // IOP Conference Series: Materials Science and Engineering. – 2019. – V. 582. – P. 012017. https://doi.org/10.1088/1757-899X/582/1/012017.

5. Effect of Filler Wire Composition on Weld Metal Microstructure and Mechanical Properties in X80 Steel Laser Welds / H. Yang et al // Materials. – 2024. – V. 17. – P. 5235. https://doi.org/10.3390/ma17215235.

6. Gulyarenko A. The Method of Calculating Ploughshares Durability in Agricultural Machines Verified on Plasma-Hardened Parts / A. Gulyarenko, M. Bembenek // Agriculture. – 2022. – V. 12. – P. 841. https://doi.org/10.3390/agriculture12060841.

7. Investigation of the hardness of 65G steel after electrofriction treatment / Y.N. Tyurin et al // Bulletin of EKTU. – 2023. – V. 3. – P. 99-106. https://doi.org/10.51885/1561-4212_2023_3_99.

8. Wear and corrosion resistance of laser surfacehardened structural steel / D.I. Pantelis et al // Surface and Coatings Technology – 2002. – V. 161. – P. 125-134. https://doi.org/10.1016/S0257-8972(02)00495-4.

9. Electrofrictional Hardening of the 40Kh and 65G Steels / Z. Sagdoldina et al // Coatings. – 2023. – V. 13. – P. 1820. https://doi.org/10.3390/coatings13111820.

10. Increasing Wear Resistance of Ploughshare by Electrofriction Treatment / Zh. Sagdoldina et al // Coatings. – 2024. – V. 14. – P. 1529. https://doi.org/10.3390/coatings14121529.