КИБЕРҚАУІПСІЗДІК МІНДЕТТЕРІНДЕГІ САРАПТАМАЛЫҚ ЖYЙЕЛЕР YШІН БІЛІМ БАЗАСЫН ҼЗІРЛЕУ

   Қазіргі  уақытта  желілік  мүмкіндіктер  мен  технологияларды  пайдалану мемлекеттің саясаты мен қауіпсіздігі үшін айқын бол түсуде. Егер әлемде бүгінгі күні кәдімгі қару-жарақ пен жаппай қырып-жою қаруы саласындағы стратегиялық теңгерім сақталып жатса, киберкеңістіктегі тепе-теңдік мәселесі ашық болып қала беруде, ал егер ашығын айтсақ, бұл мәселеде тепе-теңдік жоқ десек те болады. Мақала ӛздігінен үйренуге қабілетті алаптивті сараптама жүйесін құру негізінде компьютерлік жүйелердегі аномалиялар мен киберқауіптерді зияткерлік айырып тану жүйелерінің тиімділігін арттыру тақырыбына арналған. Киберқауіпсіздік мәселелерінде сараптамалық жүйе үшін білім базасын қалыптастырудың әзірленген алгоритмі қауіптер, аномалиялар мен кибершабуылдар белгілерін кластерлеудің белгілі статистикалық және қашықтық параметрлерін ескереді. Киберқауіпсіздік міндеттеріндегі сараптамалық жүйелер үшін білім базасын қалыптастыру міндетін шешу үшін бағдарламалық модульдердің сипаттамасы ұсынылған.

1. Выпасняк В. И. Кибер-угрозы автоматизированным системам управления / В. И. Выпасняк, О. В. Тиханычев, В. Р. Гахов // Вестник Академии военных наук. - 2013. - №. 1. - С. 103-109.

2. Евдокимов К. Н. Актуальные вопросы взаимодействия органов государственной власти, органов местного самоуправления и общественных объединений в обеспечении национальной безопасности России от современных киберугроз / К. Н. Евдокимов, П. Н. Саганов // Проблемы организации органов государственной власти и местного самоуправления: история, теория, практика и перспективы. - 2015. - С. 75-81.

3. Невская Н. А. Цифровая безопасность экономики Великобритании: опыт регулирования и эффективность применения / Н. А. Невская // ЦИТИСЭ. - 2019. - №. 1. - С. 28-28.

4. Ковалев А. А. Международно-правовые аспекты политики кибербезопасности некоторых европейских стран бывшего советского блока / А. А. Ковалев, А. И. Балашов // Вестник Поволжского института управления. - 2018. - Т. 18. - №. 5.- С. 105-113.

5. Проблемы кибербезопасности информационного общества / под ред. Д. С. Черешкина. М., 2006.

6. Словарь-справочник терминов в области кибербезопасности. М., 2014.

7. Cyber warfare and cyber terrorism / L. J. Janczewski, A. M. Colarik. N. Y., 2008.

8. Cyberterrorism / ed. by Alan O’Day. Burlington: Aldershot Hants, 2004.

9. Newmeyer K. P. Elements of national cybersecurity strategy for developing nations / K. P. Newmeyer // National Cybersecurity Institute Journal. 2015. № 1 (3). P. 9-19.

10. Толеубекова Б. Х. Борьба с преступностью в Казахстане: прогнозы и перспективы Б. Х. Толеубекова, И. В. Корзун // В сб.: Борьба с преступностью в Казахстане (вопросы теории и практики). Алматы: Гылым, 1998.

11. Щетилов А. А. Некоторые проблемы борьбы с киберпреступностью и кибертерроризмом / А. А. Щетилов // В сб. Информатизация и информационная безопасность правоохранительных органов. - М., Акад. Упр. МВД России, 2002.

12. Ахметов Б. Б. Совершенствование киберзащиты информационно-коммуникационных систем транспорта путем минимизации обучающих выборок в системах обнаружения вторжений / Б. Б. Ахметов // Защита

13. информации. - 2018. - Т. 20. - №. 1. - С. 12-17.

14. Лахно В. А. Моделирование работы адаптивной системы распознавания кибератак в условиях неоднородных потоков запросов в модулях e-business / В. А. Лахно, Т. А. Петренко, М. В. Пирог // Безопасность, 2016. – № 2. C. 135-142.

15. Лахно В. А. Построение адаптивной системы распознавания киберугроз на основе нечеткой кластеризации признаков / В. А. Лахно // Восточно-Европейский журнал передовых технологий. – 2016. – № 2/9 (80). С. 18-25.